Σε μια τυχαία συνάντηση

...του Ηλία Τροχίδη

Σε μια τυχαία συνάντηση… Σαν αυτές που γίνονται μετά από καιρό μεταξύ φίλων και γνωστών έτυχε να πέσει στο τραπέζι ή καλύτερα πάνω στο άναμμα ενός τσιγάρου όπως άλλωστε γίνεται συνήθως, μια κριτική της κρίσης και της κοινωνίας που ζούμε.

Πρωταγωνιστές; Δύο άνθρωποι, μέλη της ελληνικής καθημερινότητας και της κοινωνίας. Ο ένας φοιτητής, ο άλλος οικογενειάρχης από αυτούς τους ψημένους στη δουλειά, από αυτούς που δεν έχεις παρά να σεβαστείς, από αυτούς που συναντάς καθημερινά σε κάποια διάβαση οι οποίοι δεν μιλάνε μέχρι να έρθει η σωστή στιγμή και συγκυρία…! Και αυτή ήρθε… Χωρίς να το περιμένω η συζήτηση πήρε φωτιά ενώ παράλληλα χτιζόταν ένα σχολείο για μένα. 

Παλιό στέλεχος πολυεθνικής που έζησε και γνώρισε αρκετά κιλά πραγμάτων παραπάνω από μένα έκρινε την ‘’χρυσή εποχή’’ του ευρώ όχι όμως από οικονομική πλευρά. Περιμένεις συχνά από τέτοιους ανθρώπους να είναι σκληροί, απόλυτα ορθολογιστές, να μιλούν για οικονομικά και δείκτες. Αφήσαμε την οικονομική πλευρά της κρίσης και πιάσαμε την κοινωνική και ηθική. Εφαλτήριο; ο Βίλχελμ Ράιχ με τον ‘’Ανθρωπάκο’’ του, ένα βιβλίο που δεν γνώριζα την ύπαρξή του… Όμως το έμαθα! Δεν θα αναλύσω τόσο την συζήτηση… Θα ήθελα τουλάχιστον στην αρχή, να θέσω κάποια ερωτήματα τα οποία γεννήθηκαν από την μήτρα αυτής της τυχαίας συνάντησης. 

Αλήθεια… ΠΟΣΟ ΒΟΛΕΜΕΝΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ; Πόσο πολύ δεν παλέψαμε για την κατάκτηση στόχων; Πόσο απολαύσαμε όλα αυτά που οι πρόγονοι μας δεν έζησαν ακριβώς επειδή δεν τα έζησαν και μας τα πρόσφεραν απλόχερα; Πόσο κλειστήκαμε στον εαυτό μας και κοιτάξαμε και κοιτάζουμε ακόμα το βόλεμα; Πόσο εξαρτηθήκαμε από υλικά αγαθά και τέλος πόσο αυταπατόμαστε νομίζοντας ότι καταλαβαίνουμε το πολιτικοοικονομικό παιχνίδι γύρω μας… Όποιος βιαστεί να απαντήσει… ‘’μα εγώ; Εγώ δεν πείραξα και δεν έφαγα τίποτα…’’ Έχω να απαντήσω…

Δεν μας δόθηκε η ευκαιρία να δοκιμαστούμε ηθικά. Αν μας δόθηκε θα έγινε με την μορφή του να σβήσω μια κλήση από τον δήμο, να φάω την σειρά του επόμενου να, να… Ας περιμένουμε όλοι μαζί την στιγμή που θα δοκιμαστούμε… Και τότε ίσως δούμε αν έχουμε μέλλον. Και γυρίζω πίσω στη συζήτηση.

Το 2007 μου είπε ότι έκρινε ανοικτά τον Κεντρικό ομιλητή σε ένα συνέδριο της εταιρίας… Λίγες μέρες μετά του προσέφεραν ακόμα μεγαλύτερη θέση στην εταιρία ακριβώς λόγω του χαρακτήρα της παρέμβασης του. Αρνήθηκε… Γιατί; Ίσως γιατί δεν ήθελε άλλες ευθύνες… Ίσως γιατί βαριόταν… ίσως πάλι γιατί έβλεπε που οδηγούμαστε: 

 «Με ένα μολυβάκι στο αυτί σαν μπακαλάκος σημείωνα σε όλη τη διάρκεια του συνεδρίου… Ώρα για διάλειμμα! Τους είπα OXI… δεν έχει διάλειμμα. Θα πω αυτά που έχω να πω. Όταν είπα ότι το 25% των εργαζομένων σε λίγα χρόνια θα ψάχνει για δουλεία και ότι εσείς που χαϊδεύετε τώρα τα αυτιά αύριο θα τους χτυπήσετε με το μαστίγιο και θα τους πείτε ‘’κόψτε το κεφάλι σας και κάντε τζίρο’’ ο γερμανός κούνησε το κεφάλι του… Θέλω να μπω στη βουλή και να τους φτύσω… Όπως και το υπόλοιπο 65% των ελλήνων. Οι άλλοι ζουν το όνειρο των ιδιωτικοποιήσεων… αλλά θα προσγειωθούν και αυτοί… λίγο ανώμαλα… και τότε θα είναι ακόμα πιο αργά»

Με ένα ακόμη τσιγάρο αφήσαμε πίσω τον Νίξον και το Breton Woods και πιάσαμε την κοινωνία… Μια κοινωνία διχασμένη ανάμεσα σε ιδιωτικό και δημόσιο, ακριβό-φθηνό, πλούσιο-φτωχό, ηθικό-ανήθικο. 

«Μας κάνουν να σφαχτούμε μεταξύ μας ρε Ηλία χωρίς να καταλάβουμε ότι ο στόχος είναι κοινός… Άσπροι μαύροι μετανάστες όλοι εδώ είμαστε και δουλεύουμε. Στο κάτω κάτω ο καθένας παράγει με τον τρόπο του μέσα σε αυτό το σύστημα. Όλα τα υπόλοιπα είναι για να μας οδηγούν το μυαλό. Δεν έχουμε καταλάβει πραγματικά τι δύναμη έχουμε… Μπορεί να το καταλάβουμε μπορεί και ποτέ. Δεν σου κρύβω ότι κρίνω τη γενιά μου γι’ αυτά που έκανε. Μην κάνετε τα ίδια λάθη. Συνεχίζω να πιστεύω στη νέα γενιά. Πιστεύω ότι θα φτιάξετε κάτι καλύτερο κάτι ποιο στέρεο». Του λέω ‘’μα κύριε Γιώργο κοιμόμαστε’’ δεν φαίνεται;

Μου λέει: «δεν κοιμάστε και αν κοιμάστε εμείς φταίμε». Αμέσως μου έρχονται στο μυαλό τα λόγια του Καζαντζάκη: ‘’Ν’ αγαπάς την ευθύνη! Να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω΄΄. Έχω να κάνω με άνθρωπο που αγαπά την ευθύνη…Δεν ρουφάει πια τον βαρύ καπνό. Με κοιτάει προσεκτικά: «Σκέψου να μην πάει κανείς αύριο στη δουλειά! Ούτε ένας! Δημόσιος και ιδιώτης και θα δεις ποιος πραγματικά μπορεί να αλλάξει τον κόσμο… Αλλά κλειστήκαμε… είμαστε ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΙ ΗΛΙΑ.»

Και έχει δίκιο…. Στο τέλος αυτής της συζήτησης μας πλησιάζει κάποιος κύριος γύρω στα 55. Το βλέμμα του δείχνει άνθρωπο που δεν θέλει να λάβει μέρος στη συζήτηση, μοναχά να ακούσει και να κρίνει. Χωρίς να το καταλάβω ο συνομιλητής μου του γύρισε ασυναίσθητα ελαφρώς τη πλάτη, έτσι χωρίς λόγο, ένα παιχνίδι ή μια αλήθεια εκφρασμένη από τη γλώσσα του σώματος. Αργότερα μαθαίνω ότι ο άλλος δεν είναι παρά ένας κομματοβολεμένος του παρελθόντος με βλέψεις και για το μέλλον (του). Πόσο επαληθευτήκαμε τελικά…! Πόσο γεμάτος ένιωσα…

Σβήνει και την τελευταία γόπα…