.....της Αγγελικής Μαυρομμάτη
...Όταν είδα αυτό το γνωμικά συντεταγμένο σύνθημα, γραμμένο σε ένα τοίχο της Αθήνας σε φωτογραφίες από τα πρόσφατα επεισόδια στο κέντρο, οι συγκεκριμένες λέξεις συγκεντρωμένες και τοποθετημένες με τόσο απλό τρόπο στη σειρά αποτυπώθηκαν αβίαστα και σχεδόν αυτόματα στο υποσυνείδητό μου. Τις επόμενες μέρες λοιπόν σκεφτόμουν τη φράση και προσπαθούσα να την αναλύσω. «Αγάπη μου» έλεγα, τι γλυκός τρόπος να ξεκινήσει μια πρόταση, «είσαι όμορφη» και τι ευγενικά που το συνεχίζει απαντούσα, «σαν τράπεζα που καίγεται».. και κάπου εκεί οι σκέψεις έπαιρναν άλλο δρόμο.
Να ξεκαθαρίσω ότι όταν ο σκοπός και η αξία για την οποία αγωνίζεται κάποιος είναι δίκαιη, λογική και ανθρώπινη τίθεμαι ρητά κατά της χρήσης βίας στον δρόμο για την προάσπιση ιδανικών και δήθεν επαναστάσεων, συνεπώς μεγάλο μέρος των επεισοδίων –είτε αυτά ήταν αυθεντικά και εν γενεί λαϊκά είτε σκευάσματα ενός αθέατου ελληνικού παρακράτους- ήταν σε υψηλό βαθμό απολύτως αδικαιολόγητα. Και όχι, η οργή και η αγανάκτηση δεν είναι πάντοτε ικανοποιητική δικαιολογία και σίγουρα δεν παρέχουν καμία νομιμοποίηση. Ωστόσο το σύνθημα αυτό γραμμένο σε ένα τοίχο που ασυναίσθητα δημιουργεί στον θεατή την εικόνα μιας φλεγόμενης τράπεζας αποκτά άμεσα ένα ελκυστικό στοιχείο.
Δε θέλω λοιπόν να προασπιστώ τις φιλειρηνικές μορφές άσκησης επιρροής ή προβολής της δημόσιας γνώμης. Θέλω να εξηγήσω γιατί ασχέτως ιδεολογιών και αντιλήψεων μια τράπεζα που καίγεται είναι πράγματι όμορφη, σε θεωρητικό βέβαια επίπεδο.
Το να καίμε κτίρια, αυτοκίνητα και να σπάμε τζαμαρίες σίγουρα δε θα μας βγάλει από την κρίση. Μπορεί να μην επιλέξαμε το δρόμο στον οποίο βρεθήκαμε και εξαιτίας αυτής της πορείας να οδηγούμαστε στον φαινομενικά στενό μονόδρομο της οικονομικής κατιούσας που έχουμε πάρει με τα μνημόνια, ωστόσο όσο μη πολιτικοποιημένος και ανίδεος κι αν είναι κανείς σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα μπορεί να αναγνωρίσει ότι μερικοί καμένοι τοίχοι, κάμποσα σπασμένα γυαλιά και κάποιοι πολίτες χωρίς ιδιωτικό μεταφορικό μέσο δε θα μας σώσουν όσον αφορά τον οικονομικό τομέα όσες φορές κι αν το επαναλάβουμε.
Η τράπεζα όμως ,ως ιδέα, όπως και να το κάνουμε είναι ελκυστική όταν καίγεται. Γιατί; Επειδή ακριβώς η τράπεζα συνοψίζει όλα τα στοιχεία του καπιταλιστικού συστήματος που μας περιορίζουν στις σύγχρονες κοινωνίες. Οι καταναλωτικές επιθυμίες, τα δάνεια , οι απλήρωτες δόσεις και οι ακάλυπτες επιταγές είναι όλα στοιχεία συνδεδεμένα ακόμη και κτιριακά με τις τράπεζες. Ναι, το τραπεζικό σύστημα συνέβαλε καθοριστικά στο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και ναι η καπιταλιστική κοινωνία αναγκάζεται τώρα να αλλάξει ριζικά μορφή καθώς όλα όσα πίστευε ότι θα πετύχει με συγκεκριμένες τακτικές φαίνεται να καταρρέουν μη μπορώντας να στηρίξουν το ίδιο το σύστημα.
Δεν έχει σημασία όμως αν είσαι φιλελεύθερος ή συντηρητικός, υπέρ ή κατά του καπιταλισμού ή αν ακόμη έχεις τις δικές σου αναρχικές ιδέες περί πολιτικής ουτοπίας και έχεις ήδη σχηματοποιήσει στο μυαλό σου την ιδανική πολιτεία. Αυτό που σε αγγίζει και σε ελκύει σε μια τράπεζα εν ώρα πυρκαγιάς είναι η υπενθύμιση ότι Εσύ την δημιούργησες κι Εσύ μπορείς να την καταρρίψεις. Δεν μιλάμε για εσένα ειδικά, εκτός κι αν έχεις ποσοστά σε
κάποια από τις τράπεζες οπότε ελεύθερα παρ’ το προσωπικά, μιλάμε για την ανάγκη των ανθρώπων να νιώσουν ότι αν φτάσουν στα όρια τους κι αν το σύστημα παύει να λειτουργεί θετικά προς το κοινό συμφέρον εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να το ανατρέψουν και να δημιουργήσουν νέες δομές απ’ την αρχή. Η σκέψη αυτή βέβαια μοιάζει τόσο μακριά απ’ την πραγματικότητα όσο και η ιδέα ότι σπάω πράγματα για να βγω απ’ την κρίση, παρόλα αυτά η θεωρητική της αυτή προέκταση και η ιδεολογική πτυχή που λαμβάνει είναι αυτό που της προσδίδει μια δυναμική.
Σε μια πρόσφατη ακτιβιστική καμπάνια ένας νεαρός δημοσιογράφος ονόματι Jason Russell δήλωσε ότι τίποτα δεν είναι πιο δυνατό από μια ιδέα της οποίας η ώρα έχει φτάσει και είναι τώρα. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές από την άλλη στην αποχαιρετιστήρια επιστολή του είχε τονίσει σοφά ότι κανείς δε θα σε θυμάται για τις κρυφές σου σκέψεις. Σε μια εποχή λοιπόν που το κλίμα είναι βαρύ και τεταμένο η ανάγκη για πρωτοπόρες και θετικά επαναστατικές ιδέες είναι ίσως μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε στις τελευταίες δεκαετίες. Αντί να ψάχνεις συνεπώς ποιον να κατηγορήσεις και που είναι πιο εύκολο να αποδώσεις τις ευθύνες, ίσως ήρθε η ώρα να ενημερωθείς, να διαβάσεις και να σκεφτείς ο ίδιος αυθεντικές ιδέες με τις οποίες θα καταφέρεις να κάψεις την τράπεζα της πόλης του μυαλού σου και να συνδράμεις στην αναδημιουργία μιας κοινωνίας όπως εσύ τη θέλεις, ένα βήμα τη φορά.
Να ξεκαθαρίσω ότι όταν ο σκοπός και η αξία για την οποία αγωνίζεται κάποιος είναι δίκαιη, λογική και ανθρώπινη τίθεμαι ρητά κατά της χρήσης βίας στον δρόμο για την προάσπιση ιδανικών και δήθεν επαναστάσεων, συνεπώς μεγάλο μέρος των επεισοδίων –είτε αυτά ήταν αυθεντικά και εν γενεί λαϊκά είτε σκευάσματα ενός αθέατου ελληνικού παρακράτους- ήταν σε υψηλό βαθμό απολύτως αδικαιολόγητα. Και όχι, η οργή και η αγανάκτηση δεν είναι πάντοτε ικανοποιητική δικαιολογία και σίγουρα δεν παρέχουν καμία νομιμοποίηση. Ωστόσο το σύνθημα αυτό γραμμένο σε ένα τοίχο που ασυναίσθητα δημιουργεί στον θεατή την εικόνα μιας φλεγόμενης τράπεζας αποκτά άμεσα ένα ελκυστικό στοιχείο.
Δε θέλω λοιπόν να προασπιστώ τις φιλειρηνικές μορφές άσκησης επιρροής ή προβολής της δημόσιας γνώμης. Θέλω να εξηγήσω γιατί ασχέτως ιδεολογιών και αντιλήψεων μια τράπεζα που καίγεται είναι πράγματι όμορφη, σε θεωρητικό βέβαια επίπεδο.
Το να καίμε κτίρια, αυτοκίνητα και να σπάμε τζαμαρίες σίγουρα δε θα μας βγάλει από την κρίση. Μπορεί να μην επιλέξαμε το δρόμο στον οποίο βρεθήκαμε και εξαιτίας αυτής της πορείας να οδηγούμαστε στον φαινομενικά στενό μονόδρομο της οικονομικής κατιούσας που έχουμε πάρει με τα μνημόνια, ωστόσο όσο μη πολιτικοποιημένος και ανίδεος κι αν είναι κανείς σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα μπορεί να αναγνωρίσει ότι μερικοί καμένοι τοίχοι, κάμποσα σπασμένα γυαλιά και κάποιοι πολίτες χωρίς ιδιωτικό μεταφορικό μέσο δε θα μας σώσουν όσον αφορά τον οικονομικό τομέα όσες φορές κι αν το επαναλάβουμε.
Η τράπεζα όμως ,ως ιδέα, όπως και να το κάνουμε είναι ελκυστική όταν καίγεται. Γιατί; Επειδή ακριβώς η τράπεζα συνοψίζει όλα τα στοιχεία του καπιταλιστικού συστήματος που μας περιορίζουν στις σύγχρονες κοινωνίες. Οι καταναλωτικές επιθυμίες, τα δάνεια , οι απλήρωτες δόσεις και οι ακάλυπτες επιταγές είναι όλα στοιχεία συνδεδεμένα ακόμη και κτιριακά με τις τράπεζες. Ναι, το τραπεζικό σύστημα συνέβαλε καθοριστικά στο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και ναι η καπιταλιστική κοινωνία αναγκάζεται τώρα να αλλάξει ριζικά μορφή καθώς όλα όσα πίστευε ότι θα πετύχει με συγκεκριμένες τακτικές φαίνεται να καταρρέουν μη μπορώντας να στηρίξουν το ίδιο το σύστημα.
Δεν έχει σημασία όμως αν είσαι φιλελεύθερος ή συντηρητικός, υπέρ ή κατά του καπιταλισμού ή αν ακόμη έχεις τις δικές σου αναρχικές ιδέες περί πολιτικής ουτοπίας και έχεις ήδη σχηματοποιήσει στο μυαλό σου την ιδανική πολιτεία. Αυτό που σε αγγίζει και σε ελκύει σε μια τράπεζα εν ώρα πυρκαγιάς είναι η υπενθύμιση ότι Εσύ την δημιούργησες κι Εσύ μπορείς να την καταρρίψεις. Δεν μιλάμε για εσένα ειδικά, εκτός κι αν έχεις ποσοστά σε
κάποια από τις τράπεζες οπότε ελεύθερα παρ’ το προσωπικά, μιλάμε για την ανάγκη των ανθρώπων να νιώσουν ότι αν φτάσουν στα όρια τους κι αν το σύστημα παύει να λειτουργεί θετικά προς το κοινό συμφέρον εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να το ανατρέψουν και να δημιουργήσουν νέες δομές απ’ την αρχή. Η σκέψη αυτή βέβαια μοιάζει τόσο μακριά απ’ την πραγματικότητα όσο και η ιδέα ότι σπάω πράγματα για να βγω απ’ την κρίση, παρόλα αυτά η θεωρητική της αυτή προέκταση και η ιδεολογική πτυχή που λαμβάνει είναι αυτό που της προσδίδει μια δυναμική.
Σε μια πρόσφατη ακτιβιστική καμπάνια ένας νεαρός δημοσιογράφος ονόματι Jason Russell δήλωσε ότι τίποτα δεν είναι πιο δυνατό από μια ιδέα της οποίας η ώρα έχει φτάσει και είναι τώρα. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές από την άλλη στην αποχαιρετιστήρια επιστολή του είχε τονίσει σοφά ότι κανείς δε θα σε θυμάται για τις κρυφές σου σκέψεις. Σε μια εποχή λοιπόν που το κλίμα είναι βαρύ και τεταμένο η ανάγκη για πρωτοπόρες και θετικά επαναστατικές ιδέες είναι ίσως μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε στις τελευταίες δεκαετίες. Αντί να ψάχνεις συνεπώς ποιον να κατηγορήσεις και που είναι πιο εύκολο να αποδώσεις τις ευθύνες, ίσως ήρθε η ώρα να ενημερωθείς, να διαβάσεις και να σκεφτείς ο ίδιος αυθεντικές ιδέες με τις οποίες θα καταφέρεις να κάψεις την τράπεζα της πόλης του μυαλού σου και να συνδράμεις στην αναδημιουργία μιας κοινωνίας όπως εσύ τη θέλεις, ένα βήμα τη φορά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου