Δύσκολοι καιροί για Πρίγκηπες

.....του Χρήστου Παπά

Αποτύχαμε. Ως ιστορικό ανθρώπινο είδος αποτύχαμε. Ως λαός αποτύχαμε. Μετά από μόλις 200 χρόνια. Δεν εκφράζω καμία απαισιοδοξία. Μιλάω ψύχραιμα σαν στατιστικολόγος. Ζούμε κοσμογονική συγκυρία. Το παραμύθι της αειφόρου ανάπτυξης μετατράπηκε σε εφιάλτη της αέναης… λιτότητας!

Όλοι όσοι ασχολούνται με το ελληνικό ζήτημα πλέον αντιλαμβάνονται ότι η λιτότητα δεν είναι αναπτυξιακή, ότι επιδεινώνει την ύφεση και αυξάνει το χρέος.

Η βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή σε µια χώρα που εισέρχεται στην κρίση µε υψηλό δημόσιο χρέος την οδηγεί αναπόφευκτα σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης, ανεργίας και χρέους. Αλλά οι πραγματικά θεόπνευστοι εμπνευστές της τραγικής αυτής πολιτικής δεν φαίνεται να πτοούνται. Αντί να αλλάξουν ρότα, εμμένουν στην ίδια αδιέξοδη πολιτική. Ακόμη μεγαλύτερη μείωση δαπανών, ακόμη μεγαλύτερη αύξηση φόρων. Και όποιος αντέξει.


Μάλιστα όσο περισσότερο μειώνονται οι μισθοί για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, τόσο περισσότερο αυξάνεται το πραγματικό χρέος. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιστημοσύνη για να καταλάβει κανείς ότι μείωση των κρατικών δαπανών (όπου τα μισθολογικά κόστη κυριαρχούν) δεν σημαίνει ισόποση μείωση του ελλείμματος. Το έλλειμμα είναι η διαφορά μεταξύ δαπανών και εσόδων. Η μείωση δαπανών όμως μειώνει τα φορολογικά έσοδα, επειδή προκαλεί μείωση της οικονομικής δραστηριότητας (νόου μάνι, νόου χάνι). Το μόνο σίγουρο ήταν -όπερ και εγένετο- ότι θα αυξανόταν ταχύτατα το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς η επιδείνωση της ύφεσης συνεπάγεται μείωση του ΑΕΠ.

Άρα το θέμα δεν είναι ότι δεν εφαρμόζουμε σωστά την πολιτική. Απλώς η πολιτική δεν είναι σωστή. Όσο πιο πιστά την εφαρμόζουμε, τόσο χειρότερα αποτελέσματα έχουμε. Για τους πιστωτές ίσως όμως να αποτελεί ευτύχημα, επειδή αυξάνει την αξία των χρημάτων τους και τους επιτρέπει να αγοράσουν πολύ φθηνά οτιδήποτε απαξιώνεται (ανθρώπους, επιχειρήσεις, κτίρια, γη).

Χρέος λοιπόν εδώ. Χρέος λοιπόν εκεί. Χρέος λοιπόν παντού. Το χρέος έχει πια ξεφύγει από κάθε έλεγχο και υποθηκεύει, με τις ακολουθούμενες αλλά και τις προτεινόμενες συνταγές, απροκάλυπτα πλέον, το μέλλον των επερχόμενων γενεών. Και όχι μόνο των εφήβων με τις σχολικές τσάντες ή των νηπίων με τις πιπίλες, αυτοί είναι μια ανάσα μακριά μάς. Απειλεί το μέλλον της 9621342342635438534756 γενιάς απογόνων μας! (Ντάξει, ίσως υπερβάλλω λιγουλάτσι)

Στην Ελλάδα μας το πολιτικό σύστημα στο σύνολο του, όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα, τα συνδικάτα και μεγάλη μερίδα των σημερινών ψηφοφόρων, με τις βάσιμες ή ακόμη και τις ανυπόστατες προσδοκίες τους, δεν συνειδητοποιούν ότι με τις "λύσεις" που δοκιμάζονται, και αυτοί είτε υποστηρίζουν είτε ανέχονται, μετέχουν σε μια "γκρίζα" συμπαιγνία σε βάρος των νέων και των απόντων, δηλαδή των επερχόμενων γενεών.

Αισθάνονται, υπό το κράτος πανικού, ότι έχουν στα χέρια τους μια καυτή πατάτα και την πετούν στους επόμενους, δηλαδή μεταθέτουν διαρκώς στο μέλλον ένα πρόβλημα και έτσι το πολλαπλασιάζουν. Ειδικά στην Ελλάδα η ανευθυνότητα απέναντι στις νέες γενιές συμπυκνώνεται στο χρέος.

Ο «πολιτικός πολιτισμός» (για να θυμηθώ και μια πρόσφατη ατάκα στα γραφεία της πολιτιστικής μας εταιρείας «Επί Σκοπόν») εν Ελλάδι (βάλε λάδι κ’έλα βράδυ) τα ‘χει παίξει. Έχασε τη μπάλα, του ΄φυγε ο τάκος για τον εξής απλό λόγο: ξεκινώντας από τα ίδια συμφέροντα του και τελειώνοντας στα ίδια συμφέροντα του δεν μπόρεσε να δει την αντικειμενικότητα - αυτή είναι στο κάτω-κάτω η δουλειά του(!)- δεν πήραν πρέφα τη θύελλα και αυτό σημαίνει ότι φάνηκαν (και ήταν) ανάξιοι των καταστάσεων και του επαγγέλματός τους. Κι όταν την πήραν, επειδή αναγκάστηκαν απ’ την ίδια τη θύελλα και τους προϊσταμένους τους πανταχόθεν, κατέστη προφανές ότι αντιδρούν σαν πουπέ. Γι’αυτό κυρίες και κύριοι (νιώθουμε σαν να) βαδίζουμε γυμνοί στ’αγγούρια.

Η Ελλάδα μπορεί να μην έχει τρομοκράτες αλλά έχει ατομοκράτες πολιτικούς (ένα σκαλί σκατότερα). Έχασαν το εύ των αρχαίων ελλήνων και επέβαλαν σταδιακά τον ποσοτικό θρίαμβο. Μια πύρρεια νίκη «βεβαίως-βεβαίως» (για να θυμηθώ και τον παλιό καλό ελληνικό κινηματογράφο) που τώρα εκτοξεύεται σαν μπούμερανγκ «βεβαίως-βεβαίως» εναντίον ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας. Η οποία κοινωνία έκανε τα στραβά μάτια για τρείς ολόκληρες δεκαετίες «βεβαίως-βεβαίως» (θέλουμε να πιστεύουμε ότι πλέον κοιτάζει κατάματα τα μελλούμενα), πεταρίζοντας ερωτικά και τα βλέφαρα μάλιστα στις ανοιχτές κάνουλες της λαοκρατίας, που πρώτο άνοιξε το ΠΑΣΟΚ «βεβαίως-βεβαίως» γνωρίζοντας, ότι κανένας ποτέ στην Ελλάδα (και όχι μόνο) δεν έχασε διακινώντας παραμύθια και δημιουργώντας κομματικούς στρατούς δημοσίων υπαλλήλων. «Βεβαίως-βεβαίως».

Πραγματικότης είναι ότι κουβαλούν μέσα στο κεφάλι τους τούβλα. Η στατικότητα και το ίδιον όφελος τους διέπει.

Η ζωή μας διδάσκει. Ο παθών, όμως, νιξ μαθών. Οπότε υπάρχει φαύλος κύκλος μεσ’ στο φαύλο κύκλο. Και ουκ έσται τέλος. Διότι η Ελλαδίτσα αθάνατος εστί.

Όσο λοιπόν αντιλαμβάνομαι το κρίσιμο των περιστάσεων τόσο περισσότερο πιστεύω πως δεν πρέπει να πιστεύω ότι πιστεύω στη σωτηρία της Ελλάδας. Και την ίδια στιγμή, όταν δεν πιστεύω στην καταστροφή, δεν πρέπει να πιστεύω πως δεν πιστεύω. Διατύπωσα θαρρώ ευκρινώς το δίλημμα όλων των Ελλήνων.

Έγραψε ο γνωστός «πιτσιρίκος» του διαδικτύου στις 24 Σεπτεμβρίου πώς «Η επανάσταση έγινε. Και μάλιστα συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Είναι διαρκής.»

Φίλοι επαναστατόφιλοι, μη πετάτε από τώρα το βρακί σας. Αυτή η επανάσταση έγινε με τους προλετάριους και τους καταπιεσμένους ώς θεατές.

Η επανάσταση ήταν η «φτωχοποίηση»! Η ραγδαία εξαφάνιση των εργατικών δικαιωμάτων, η σταθερά απότομη εκτόξευση της ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας και η ταυτόχρονη καταβαράθρωση των μισθών προς όφελος των «αγορών». Δεν μιλάμε βέβαια απλώς για μια απότομη οικονομική προσγείωση. Μιλάμε για μια οικονομική υπογείωση!

Συνεχίζει λοιπόν ο «πιτσιρίκος». «Κοιτάξτε γύρω σας. Η επανάσταση έγινε. Και εμείς τώρα αρχίζουμε να το παίρνουμε είδηση. Χάσαμε ολόκληρη επανάσταση.

Ίσως, πρέπει να αντεπιτεθούμε. Ίσως πάλι, πρέπει να περιμένουμε απλά τις αγορές να καταρρεύσουν από μόνες τους. Βέβαια, καταρρέουν πάνω μας.

Σε κάθε περίπτωση, μάλλον δεν είναι σοφό να μιλάμε συνέχεια για την επανάσταση που θα κάνουμε. Οι αγορές μας έδειξαν με τον πιο άγριο και ανελέητο τρόπο πως την επανάσταση δεν την αναγγέλλεις. Την κάνεις.»

Πέραν όμως από τις αγορές, ο δυτικός κόσμος έτσι όπως τον ξέρουμε κινδυνεύει και από την εσωτερική του σαπίλα. Τη διαφθορά, τον κυνισμό, την επικίνδυνη και αλόγιστη χρήση της τεχνολογίας, την ακόρεστη δίψα για κέρδος (χμ, το κίνητρο των ακόρεστων αγορών).

Έχω οθόνη (κάθε διαμετρήματος και όψης) για κεφάλι και τα όνειρα μου στην κρεμάστρα. Αυτό θα είναι το «στόρι όφ άουρ λάιφς». Και των λάιφς των μετά από εμάς.

Δε γκρίκ γουέι κράισις, πρώτο θέμα στα μίντια φορ ε λόνγκ τάιμ νάου.

Πολλοί Ευρωπαίοι αναρωτιούνταν τον πρώτο καιρό της κρίσης πού τα’φαγαν τόσα λεφτά στην Ελλάδα. Αρκετοί Αμερικανοί πάλι, αναρωτιούνταν κατά που ακριβώς πέφτει αυτή η Ελλάδα. Σε δεύτερο χρόνο, οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν ότι η αλληλεγγύη του τηλεθεατή δεν αρκούσε. Πλησίαζε η ώρα που θα’πρεπε κι εκείνοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη, πράγμα που άρχισε να μην τους αρέσει καθόλου.

Να μην τους αρέσει; Ώωωπα, ώωωπα, ώωωπα. Έτσι με ω-μεγάλον και μακρόσυρτον. Βαστήξτε λίγο τα μπούτια και φτύστε τα γκέμια σας φίλοι, εταίροι, ευρωπαίοι.

Θα πρέπει να κάνετε έναν κόπο να αντιληφθείτε τι κρύβεται πίσω απ’τις γραμμές των πρωτοσέλιδων των εφημερίδων και των δελτίων ειδήσεων και, αν αυτό είναι δυνατόν, να μπείτε λιγουλάκι στην ψυχολογία του υπό εξαφάνιση Έλληνα και να κατανοήσετε την δεινή μας θέση.

Δεν χρειάζεται καν πρόθεση αλληλεγγύης γι’αυτό, λίγη προνοητικότητα χρειάζεται μόνο, γιατί η Ελλάδα είναι απλώς η αρχή. Αν δεν αντιδράσουμε όλοι μαζί – σε ευρωπαϊκή κλίμακα-, δεν θ’αργήσει να έρθει και η δική σας σειρά. Κι αν η Ελλάδα είναι μικρό μέγεθος και μπορεί να ποντάρει σήμερα στην όποια βοήθεια (ή «βοήθεια») απέξω, αν προηγήθηκε χρονικά και υπάρχουν ακόμη κάποια αποθέματα από τα οποία ενδέχεται να επωφεληθεί (ή να ελεηθεί), οι άλλοι λαοί της Ευρώπης μάλλον δεν θα διαθέτετε ούτε αυτό το μικρό αβαντάζ.

Αγαπητοί αναγνώστες, φίλοι και φίλες, μαμά και μπαμπά, αγαπητοί και μισητοί συντοπίτες εδώ στην Ελλαδάρα (για να αντισταθμίσω την πρότερη «Ελλαδίτσα», μπάς και γλιτώσω τον σχολιοβολισμό κόμπλεξ και ηλιθιότητας από διάφορους «ευαίσθητους»), ευρωπαϊκοί λαοί, δυνητικοί μελλοντικοί συναγωνιστές στην προσπάθεια μιας πανευρωπαϊκής αλλαγής, μυρίζομαι «πάλης ξεκίνημα και νέους αγώνες…»

Και όντως περί αυτού πρόκειται, μόνο που ενώ οι σκοποί παραμένουν περίπου οι ίδιοι, «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία», τα μέσα και τα έξω του αγώνα θα πρέπει αυτή τη φορά να είναι εντελώς διαφορετικά – πιο ευέλικτα, πιο ευφάνταστα, πιο αποτελεσματικά, πιο καινοτόμα. Όχι πια με το «νταούλι και με το ζουρνά» (Λοΐζε, στις 17 του μηνός συμπληρώθηκαν ήδη 30 ολόκληρα χρόνια που λείπεις από τους Έλληνες και τον κόσμο ολόκληρο) αλλά με το laptop, με το i-phone, με το μυαλό, με την εφευρετικότητα και με κάθε άλλο αποτελεσματικό εργαλείο που προσφέρουν οι σύγχρονοι καιροί.

Δεν είναι εύκολο βέβαια να ορίσουμε βολονταριστικά τον ρου της ιστορίας, υπάρχουν δυνάμεις που μας ξεπερνούν εξ αντικειμένου. Μπορούμε ωστόσο να προσπαθήσουμε: να γείρουμε προς την πλευρά της υπέρβασης, της δημιουργίας, της αναγέννησης, της σύνθεσης, της ομορφιάς, της αλληλεγγύης και του έρωτα.

Σε δύσκολες στιγμές, όταν δεν μπορείς να αλλάξεις τα πράγματα, είναι κρίσιμο κατ’ αρχήν να μη σε αλλάξουν αυτά κατά την εικόνα τους. Δηλαδή να μην κάνεις την αδυναμία αρετή. Αλλά αυτό είναι μόνο η αναγκαία άμυνα. Το καθοριστικό είναι να αλλάξουμε ριζικά και επαναστατικά, στην κατεύθυνση της ικανότητας να μετασχηματίσουμε την πραγματικότητα και όχι να την αγνοήσουμε.

Πάντα υπάρχει το αντίδοτο. Είναι σε μας και στον καθένα ξεχωριστά να το βρει, να το ενσαρκώσει, να το λυτρώσει. Ναι, είναι δύσκολοι καιροί. Και πιο δύσκολοι για τους πρίγκιπες και τις πριγκίπισσες.

Υ.Γ. Ελπίζω να μη σας αναστάτωσα. Ελπίζω να ‘στε αναστατωμένοι από καιρό.