....από την Δέσποινα Γεωργούλα
Το The Cove (= O Όρμος) είναι ένα ντοκιμαντέρ του Louie Psihoyos με θέμα τις σφαγές των δελφινιών και των φαλαινών στην Ιαπωνία. Τη δεκαετία του '60, ο Ρίτσαρντ Ο'Μπάρι ήταν παγκοσμίως γνωστός στην εκπαίδευση των δελφινιών, δουλεύοντας στο δημοφιλές τηλεοπτικό πρόγραμμα "Flipper". Καθημερινά ο Ο'Μπάρι ασχολείτο με τα δελφίνια και ευχαριστούσε έτσι το τηλεοπτικό του κοινό. Το "The Cove" διηγείται το πώς ο Ο'Μπάρι, ο σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός και μια ομάδα ακτιβιστών, κινηματογραφιστών και δυτών, ανέλαβαν την μυστική αποστολή να εισχωρήσουν σε έναν μικρό θαλάσσιο κόλπο στην Ιαπωνία, ρίχνοντας έτσι φως σε ένα σκοτεινό και θανάσιμο μυστικό. Αναγκάστηκαν να προβούν σε αυτή την πράξη εξαιτίας της απαγόρευσης των Ιαπωνικών αρχών οι επισκέπτες – τουρίστες να τραβούν οπτικό ακουστικό υλικό. Το φιλμ αυτό ξεσκεπάζει όχι μόνο ένα "έγκλημα", αλλά αποκαλύπτει και μια επικίνδυνη αλήθεια σχετικά με την επίδραση του ανθρώπου στον πλανήτη μας. Πιο αναλυτικά σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ στην Ιαπωνία σκοτώνουν έως και 23.000 δελφίνια, το κρέας των οποίων πέρα από την πώληση το χρησιμοποιούν για να ταΐζουν τα παιδιά στο σχολείο. Επίσης γίνεται εκτενής αναφορά στην εκμετάλλευση των δελφινιών για λόγους ψυχαγωγίας και διασκέδασης, οι Ιάπωνες έχουν φτιάξει μια ολόκληρη επιχείρηση εκμετάλλευσης αυτών των θηλαστικών (πάρκα, σουβενίρ κτλ). Το αξιοπερίεργο της υπόθεσης είναι ότι οι κάτοικοι της Ιαπωνίας δεν γνωρίζουν τίποτα για αυτό το κύκλωμα εκμετάλλευσης. Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος με την ονομασία Taiji στο οποίο σκοτώνουν εκεί όλα τα δελφίνια.
‘’Ο Όρμος’’ το 2010 τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ και με 59 βραβεία (Βραβείο Κοινού στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Σάντανς, Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ από τις ενώσεις Directors Guild of America, National Board of Review και Writers Guild of America κ.ά. ). Η ταινία στηρίζει μια προσπάθεια ακτιβιστών οι οποίοι συγκρούονται με την ιαπωνική αστυνομία και τους ψαράδες για να αποκτήσουν πρόσβαση στον απομονωμένο κόλπο στο Ταϊτζί όπου διεξάγεται το κυνήγι των δελφινιών . Ο Ο’ Μπάρι είχε επισκεφτεί πέντε φορές το Ταϊτζί. Σε καθεµιά και µε διαφορετική μεταμφίεση. Παραλίγο να συλληφθεί µε την κατηγορία της «συνωμοσίας για παρακώλυση του εμπορίου». Ο κ. Ψυχογιός δεν έτυχε καλύτερης αντιμετώπισης. Αποφεύγει να επισκεφτεί την Ιαπωνία καθώς εκκρεµεί ένταλµα σύλληψης εναντίον του. Το ντοκιμαντέρ του λογοκρίθηκε. Ο δήμαρχος της ιαπωνικής πόλης Ταϊτζί, της νότιας Ιαπωνίας, που διοργανώνει κάθε χρόνο το κυνήγι των δελφινιών διαμαρτυρήθηκε για την απονομή του βραβείου Οσκαρ στο ντοκιμαντέρ. Η ταινία παρουσιάζει αποσπάσματα της φρικιαστικής σφαγής των δελφινιών. " Πιστεύω είναι θλιβερό που η ταινία παρουσιάζει ως γεγονός στοιχεία τα οποία δεν στηρίζονται από επιστημονικές αποδείξεις", δήλωσε ο δήμαρχος του Ταϊτζί Καζουτάκα Σαντζέν σε μήνυμα που απέστειλε μέσω φαξ. Ο ίδιος τόνισε ότι το κυνήγι είναι νόμιμο στην Ιαπωνία και απηύθυνε έκκληση για να γίνει σεβαστή αυτή η παράδοση. " Υπάρχει σειρά από έθιμα που συνδέονται με την τροφή τόσο σε αυτή τη χώρα όσο και στο εξωτερικό" δηλώσει ο δήμαρχος. " Μια στάση αμοιβαίου σεβασμού είναι απαραίτητη, που να βασίζεται στην κατανόηση της πολυετούς παράδοσης η οποία προέρχεται από έθιμα και καταστάσεις που μας περιστοιχίζουν", κατέληξε ο ιάπωνας δήμαρχος . Καθηγητές πανεπιστήμων που προσπάθησαν να το δείξουν στις τάξεις τους απειλήθηκαν µε απόλυση. «Δεν πρόκειται να αλλάξουμε στάση. Θα συνεχίσουμε να κυνηγούμε δελφίνια χωρίς να δίνουμε σημασία σε αυτά που λένε» ξεκαθάρισε Ιάπωνας αξιωματούχος. Οι ψαράδες της επαρχίας Taiji αρνούνται να μιλήσουν στα ξένα μέσα ενημέρωσης και κάνουν ότι μπορούν ώστε να απομακρύνουν οτιδήποτε θα καταστρέψει τα σχέδια τους. Τον Ιούλιο του 2010 οι προβολές του ντοκιμαντέρ σε λιγοστές κινηματογραφικές αίθουσες συνοδεύτηκαν από διαμαρτυρίες. Το Όσκαρ όµως επέτρεψε στον σκηνοθέτη να μεταδώσει το µήνυµά του σε όλο τον κόσµο. Στόχος του, όπως έχει πει, είναι να εμπνεύσει µια λεγεώνα ακτιβιστών.
Αρχικά θα ήθελα να αναφέρω τις μορφές λογοκρισίας οι οποίες είναι η άμεση, σύμφωνα με την οποία η κρατική εξουσία αποφασίζει την καθήλωση ή απαγόρευση προβολής ή δημοσίευσης ενός έργου τέχνης, και η αυτολογοκρισία η οποία έχει να κάνει με τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ο οποίος δεν μπαίνει στην διαδικασία να εκθέσει ή και πολλές φόρες να φτιάξει ένα έργο τέχνης φοβούμενος την κριτική. Στο συγκεκριμένο έργο τέχνης εφαρμόστηκε η πρώτη διάσταση της λογοκρισίας καθώς απαγορεύτηκε η προβολή του. Στο ντοκιμαντέρ υπάρχουν σκηνές στις οποίες οι Ιάπωνες ψαράδες σφαγιάζουν τα δελφίνια και δείχνει πως ο όρμος γεμίζει αίματα. Είναι σκηνές που προκαλούν σοκ, αηδία εξαιτίας του αίματος και είναι βίαιες. Η λογοκριτική πρακτική αποτελεί μια πολιτική πράξη αν και πολλές φορές δεν συνδέεται με λογοκρισία πολιτικών έργων (όπως στην δικιά μας περίπτωση). Πολλές φορές ο καλλιτέχνης μέσα από το έργο του προσπαθεί να περάσει κάποιο μήνυμα, να προωθήσει μια ιδέα, μια πολιτική στάση. Μπορεί εύκολα κάποιος να διακρίνει ότι ο σκηνοθέτης δεν δημιούργησε ένα ντοκιμαντέρ χωρίς να θέλει να περάσει ένα μήνυμα στους θεατές. Όπως είπε και ο ίδιος στόχος του ήταν να εμπνεύσει μια λεγεώνα ακτιβιστών. Οι μεγαλύτερες σήμερα εκδηλώσεις (δραστηριότητες) ακτιβισμού αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη προστασία του περιβάλλοντος, της εργασίας, της μόρφωσης κ.λπ. που παρουσιάζονται με διάφορες μορφές δράσης, όπως υπαίθριες συναυλίες, πορείες, απεργίες, κινητοποιήσεις καθαρισμού, αναδάσωσης κ.λπ. Πολλές φορές οι ακτιβιστικές πράξεις συνοδεύονται με επιθετικές συγκρούσεις πολιτών με αστυνομικές ή και στρατιωτικές ακόμη δυνάμεις για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης.
Το The Cove (= O Όρμος) είναι ένα ντοκιμαντέρ του Louie Psihoyos με θέμα τις σφαγές των δελφινιών και των φαλαινών στην Ιαπωνία. Τη δεκαετία του '60, ο Ρίτσαρντ Ο'Μπάρι ήταν παγκοσμίως γνωστός στην εκπαίδευση των δελφινιών, δουλεύοντας στο δημοφιλές τηλεοπτικό πρόγραμμα "Flipper". Καθημερινά ο Ο'Μπάρι ασχολείτο με τα δελφίνια και ευχαριστούσε έτσι το τηλεοπτικό του κοινό. Το "The Cove" διηγείται το πώς ο Ο'Μπάρι, ο σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός και μια ομάδα ακτιβιστών, κινηματογραφιστών και δυτών, ανέλαβαν την μυστική αποστολή να εισχωρήσουν σε έναν μικρό θαλάσσιο κόλπο στην Ιαπωνία, ρίχνοντας έτσι φως σε ένα σκοτεινό και θανάσιμο μυστικό. Αναγκάστηκαν να προβούν σε αυτή την πράξη εξαιτίας της απαγόρευσης των Ιαπωνικών αρχών οι επισκέπτες – τουρίστες να τραβούν οπτικό ακουστικό υλικό. Το φιλμ αυτό ξεσκεπάζει όχι μόνο ένα "έγκλημα", αλλά αποκαλύπτει και μια επικίνδυνη αλήθεια σχετικά με την επίδραση του ανθρώπου στον πλανήτη μας. Πιο αναλυτικά σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ στην Ιαπωνία σκοτώνουν έως και 23.000 δελφίνια, το κρέας των οποίων πέρα από την πώληση το χρησιμοποιούν για να ταΐζουν τα παιδιά στο σχολείο. Επίσης γίνεται εκτενής αναφορά στην εκμετάλλευση των δελφινιών για λόγους ψυχαγωγίας και διασκέδασης, οι Ιάπωνες έχουν φτιάξει μια ολόκληρη επιχείρηση εκμετάλλευσης αυτών των θηλαστικών (πάρκα, σουβενίρ κτλ). Το αξιοπερίεργο της υπόθεσης είναι ότι οι κάτοικοι της Ιαπωνίας δεν γνωρίζουν τίποτα για αυτό το κύκλωμα εκμετάλλευσης. Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος με την ονομασία Taiji στο οποίο σκοτώνουν εκεί όλα τα δελφίνια.
‘’Ο Όρμος’’ το 2010 τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ και με 59 βραβεία (Βραβείο Κοινού στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Σάντανς, Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ από τις ενώσεις Directors Guild of America, National Board of Review και Writers Guild of America κ.ά. ). Η ταινία στηρίζει μια προσπάθεια ακτιβιστών οι οποίοι συγκρούονται με την ιαπωνική αστυνομία και τους ψαράδες για να αποκτήσουν πρόσβαση στον απομονωμένο κόλπο στο Ταϊτζί όπου διεξάγεται το κυνήγι των δελφινιών . Ο Ο’ Μπάρι είχε επισκεφτεί πέντε φορές το Ταϊτζί. Σε καθεµιά και µε διαφορετική μεταμφίεση. Παραλίγο να συλληφθεί µε την κατηγορία της «συνωμοσίας για παρακώλυση του εμπορίου». Ο κ. Ψυχογιός δεν έτυχε καλύτερης αντιμετώπισης. Αποφεύγει να επισκεφτεί την Ιαπωνία καθώς εκκρεµεί ένταλµα σύλληψης εναντίον του. Το ντοκιμαντέρ του λογοκρίθηκε. Ο δήμαρχος της ιαπωνικής πόλης Ταϊτζί, της νότιας Ιαπωνίας, που διοργανώνει κάθε χρόνο το κυνήγι των δελφινιών διαμαρτυρήθηκε για την απονομή του βραβείου Οσκαρ στο ντοκιμαντέρ. Η ταινία παρουσιάζει αποσπάσματα της φρικιαστικής σφαγής των δελφινιών. " Πιστεύω είναι θλιβερό που η ταινία παρουσιάζει ως γεγονός στοιχεία τα οποία δεν στηρίζονται από επιστημονικές αποδείξεις", δήλωσε ο δήμαρχος του Ταϊτζί Καζουτάκα Σαντζέν σε μήνυμα που απέστειλε μέσω φαξ. Ο ίδιος τόνισε ότι το κυνήγι είναι νόμιμο στην Ιαπωνία και απηύθυνε έκκληση για να γίνει σεβαστή αυτή η παράδοση. " Υπάρχει σειρά από έθιμα που συνδέονται με την τροφή τόσο σε αυτή τη χώρα όσο και στο εξωτερικό" δηλώσει ο δήμαρχος. " Μια στάση αμοιβαίου σεβασμού είναι απαραίτητη, που να βασίζεται στην κατανόηση της πολυετούς παράδοσης η οποία προέρχεται από έθιμα και καταστάσεις που μας περιστοιχίζουν", κατέληξε ο ιάπωνας δήμαρχος . Καθηγητές πανεπιστήμων που προσπάθησαν να το δείξουν στις τάξεις τους απειλήθηκαν µε απόλυση. «Δεν πρόκειται να αλλάξουμε στάση. Θα συνεχίσουμε να κυνηγούμε δελφίνια χωρίς να δίνουμε σημασία σε αυτά που λένε» ξεκαθάρισε Ιάπωνας αξιωματούχος. Οι ψαράδες της επαρχίας Taiji αρνούνται να μιλήσουν στα ξένα μέσα ενημέρωσης και κάνουν ότι μπορούν ώστε να απομακρύνουν οτιδήποτε θα καταστρέψει τα σχέδια τους. Τον Ιούλιο του 2010 οι προβολές του ντοκιμαντέρ σε λιγοστές κινηματογραφικές αίθουσες συνοδεύτηκαν από διαμαρτυρίες. Το Όσκαρ όµως επέτρεψε στον σκηνοθέτη να μεταδώσει το µήνυµά του σε όλο τον κόσµο. Στόχος του, όπως έχει πει, είναι να εμπνεύσει µια λεγεώνα ακτιβιστών.
Αρχικά θα ήθελα να αναφέρω τις μορφές λογοκρισίας οι οποίες είναι η άμεση, σύμφωνα με την οποία η κρατική εξουσία αποφασίζει την καθήλωση ή απαγόρευση προβολής ή δημοσίευσης ενός έργου τέχνης, και η αυτολογοκρισία η οποία έχει να κάνει με τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ο οποίος δεν μπαίνει στην διαδικασία να εκθέσει ή και πολλές φόρες να φτιάξει ένα έργο τέχνης φοβούμενος την κριτική. Στο συγκεκριμένο έργο τέχνης εφαρμόστηκε η πρώτη διάσταση της λογοκρισίας καθώς απαγορεύτηκε η προβολή του. Στο ντοκιμαντέρ υπάρχουν σκηνές στις οποίες οι Ιάπωνες ψαράδες σφαγιάζουν τα δελφίνια και δείχνει πως ο όρμος γεμίζει αίματα. Είναι σκηνές που προκαλούν σοκ, αηδία εξαιτίας του αίματος και είναι βίαιες. Η λογοκριτική πρακτική αποτελεί μια πολιτική πράξη αν και πολλές φορές δεν συνδέεται με λογοκρισία πολιτικών έργων (όπως στην δικιά μας περίπτωση). Πολλές φορές ο καλλιτέχνης μέσα από το έργο του προσπαθεί να περάσει κάποιο μήνυμα, να προωθήσει μια ιδέα, μια πολιτική στάση. Μπορεί εύκολα κάποιος να διακρίνει ότι ο σκηνοθέτης δεν δημιούργησε ένα ντοκιμαντέρ χωρίς να θέλει να περάσει ένα μήνυμα στους θεατές. Όπως είπε και ο ίδιος στόχος του ήταν να εμπνεύσει μια λεγεώνα ακτιβιστών. Οι μεγαλύτερες σήμερα εκδηλώσεις (δραστηριότητες) ακτιβισμού αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη προστασία του περιβάλλοντος, της εργασίας, της μόρφωσης κ.λπ. που παρουσιάζονται με διάφορες μορφές δράσης, όπως υπαίθριες συναυλίες, πορείες, απεργίες, κινητοποιήσεις καθαρισμού, αναδάσωσης κ.λπ. Πολλές φορές οι ακτιβιστικές πράξεις συνοδεύονται με επιθετικές συγκρούσεις πολιτών με αστυνομικές ή και στρατιωτικές ακόμη δυνάμεις για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου