Διασχίζοντας τη Γιαννιτσών

....του Νίκου Βράντση

Η σημερινή ιστορία είναι μια ιστορία που αφορά σε κάποιους δρόμους πιο απόμερους, πιο περιθωριοποιημένους. Σε κάποια σκοτεινά σοκάκια, που το σκοτάδι τους έλκει τους εξόριστους μιας κοινωνίας.

Μετανάστες, ιερόδουλες, ναρκομανείς, τραβεστί. Βλέμματα λάγνα, πονεμένα, λόγια σκληρά όσο η ζωή τους. Και σε αυτόν τον δρόμο βρέθηκα ένα βράδυ συντροφιά με τον καλό μου φίλο, τον Χρήστο.

Κάνοντας πλάκα άλλοτε και άλλοτε σιωπώντας για να κρύψουμε την αμηχανία μας μπροστά στις φιγούρες που αντικρίζαμε, ξεκινήσαμε να βαδίζουμε την Γιαννιτσών, έναν κακόφημο δρόμο της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Είχαμε σκοπό να κάνουμε ένα ρεπορτάζ για κάποιους από αυτούς τους απόκληρους, που η κοινωνία έχει βαπτίσει τραβεστί.

Το σκηνικό οξύμωρο, παρακμιακό, σκοτεινό με την παραφωνία κάποιων εμπορικών κέντρων που παραβίαζαν την ένταση του σκοταδιού με τις φωτεινές μαρκίζες τους. Άνθρωποι διαφορετικοί, φυσιογνωμίες που συναντάς μονάχα στον δρόμο εκείνον, συγκεντρωμένοι όλοι σε μια ευθεία. Άλλοι να κουρνιάζουν σε γωνιές, άλλοι να ποζάρουν στο πεζοδρόμιο κάνοντας χειρονομίες, στέλνοντας πρόστυχα φιλιά ώστε να δελεάσουν τους περαστικούς.

Κατεβήκαμε την Γιαννιτσών και προχωρήσαμε μέχρι που βρήκαμε στην πιάτσα τους απόκληρους που ψάχναμε. Πόδια καλλίγραμμα να εξέχουν από τις ανοιχτές πόρτες σπορ αυτοκινήτων. Ψηλοτάκουνες γόβες, έντονο μακιγιάζ, περήφανο βάδισμα. Πλησιάσαμε. Το λάγνο βλέμμα μετατράπηκε αμέσως σε καχυποψία όταν κάναμε την πρώτη μας ερώτηση.

"Θα ήθελες να μας μιλήσεις;"

"Τί είστε εσείς;"

"Προσπαθούμε να κάνουμε ένα ρεπορτάζ...."

"Τόσα βάσανα έχει ο κόσμος, για την δική μου ανωμαλία θα κάνετε ρεπορτάζ;"

Μάταια προσπαθούσαμε να την πείσουμε πως υπάρχει κόσμος που νοιάζεται.

"Κανείς δεν ενδιαφέρεται. Κανείς. Όλοι ενδιαφέρονται στα λόγια. Κανείς πραγματικά".

Δεν ήθελε να μιλήσει. Φοβόταν. Φαινόταν πως κάτι είχε λυγίσει το σθένος του περήφανου ανθρώπου που παλεύει για μια ζωή αξιοπρεπή. Που θέλει να φωνάξει μα έχει παραδωθεί. Πιο κάτω βρήκαμε δυο τέτοιους ανθρώπους, που είχαν ακόμα αποθέματα φωνής μέσα τους. Μια από αυτούς ήταν η Κρίστι που στην πορεία της ζωής της κατάλαβε και αποδέχτηκε την θηλυκή πλευρά. Και η Τζοάνα που από μικρή ήξερε πως ήταν γυναίκα.

Μας μίλησαν για πολλά. Μας μίλησαν για δυσκολίες στην ζωή τους, για τις σχέσεις τους με τους γονείς τους και πως αυτές σταδιακά εξομαλύνθηκαν μέσα απο αμοιβαίες υποχωρήσεις. Για τη δυσκολία των σχέσεων με το ταίρι τους. Μας είπαν για τα όνειρά τους, για μια ζωή φυσιολογική σε ένα σπίτι με έναν σύντροφο που θα τους εκτιμά. Μας είπαν για νταβατζήδες που ζητούν λεφτά και εκβιάζουν. Για απόπειρες δολοφονίας σε βάρος του. Για τραμπουκισμούς και βρισιές που είναι πλέον φαινόμενο καθημερινό. Μας είπαν γιατί το κάνουν αυτό και πώς κατέληξαν να εκδίδονται για λόγους βιοποριστικούς."Κανείς δεν κάνει αυτή τη δουλειά επειδή το θέλει". Μας ζήτησαν να μεσολαβήσουμε για τους ελέγχους της δημοτικής αστυνομίας και για την ποσόστωση στις δημόσιες υπηρεσίες. "Θέλω να δουλέψω σαν όλους τους φυσιολογικούς ανθρώπους".

Μας είπανε πολλά. Πολλά που λέγονται και άλλα που μένουν μυστικά. Αυτό που κράτησα εγώ είναι η βία. Η απίστευτη λεκτική και σωματική βία που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυτοί. Περίπου 30 αμάξια πέρασαν, σταμάτησαν με μόνο σκοπό να τις βρίσουν, να τις χλευάσουν, να τις γελοιοποιήσουν. Πώς ξεκινούν οι τύποι αυτοί το βράδυ τους; "Πάμε στην πιάτσα στα τραβέλια, να τους πετάξουμε κάνα μπουκάλι, να τους βρίσουμε, να αισθανθούμε ωραία." Θλιβερή μέθοδος για να αισθανθείς ωραία μα συνηθισμένη σε μια κοινωνία που συσσωρεύει οργή για να την ξεσπάσει σε λάθος κατευθύνσεις. Κοινωνικός κανιβαλισμός.

"Έχω σταματήσει να ασχολούμαι" μου λέει η Κρίστη ενώ η φίλη της απαντά με πάθος στις βρισιές και ανταποδίδει τις χειρονομίες. Γλώσσα σκληρή. Είκοσι χρόνια στην πιάτσα πως να μην σε κάνουν σκληρό. Και όμως ανταποκρίνονται με ευγένεια σε ένα ευγενικό κάλεσμα. Σκληρή γλώσσα, ευαίσθητη, διαφορετική καρδιά.

Πόσο ανέτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία; Πόσο ανώριμη να αντιμετωπίσει με λογική τους ανθρώπους που διαφέρουν. "Δεν ζητάμε τίποτα. Παρα ίση αντιμετώπιση. Τόσο απλό, τόσο αυτονόητο.'' Παράξενο να μιλάς για αυτονόητα σε μια κοινωνία που οι σκληρότερες μάχες διεξήχθησαν γι' αυτά.

Συγκλονιστική εμπειρία, διδακτική. Από αυτές που μένουν για μια ζωή. Κάθε βήμα, βιβλίο ολόκληρο. Ειπώθηκαν πολλά. Φύγαμε με την υπόσχεση να επιστρέψουμε για να πούμε ακόμα περισσότερα. Να περιμένετε νέα. Μέχρι τότε καλό βράδυ.