Πολυτεχνείο θα πει…

....του Νίκου Βράντση

Πάλι τα ίδια και φέτος, όπως κάθε χρόνο. Τα ίδια επαναστατικά συνθήματα, οι ίδιες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνική δικτύωσης, τα ίδια επιχειρήματα σε παρέες που συνυπάρχουν αριστεροί και δεξιοί,  οι ίδιες γνώριμες φιγούρες στον δρόμο και στις πορείες, οι ίδιοι διαπληκτισμοί και διαφωνίες. Το déjà vu της 17^ης Νοεμβρίου. Μόνο που φέτος κάτι διαφέρει. Η ατμόσφαιρα μοιάζει πιο βαριά, πιο τεταμένη. 

 «Μια λέξη, μια φράση» λένε «είναι η εικόνα που σου φέρνει στο μυαλό». Δεν χρειάζεται να έχεις ζήσει το '73. Το συναίσθημα μπορεί να προκληθεί από τις αφηγήσεις που άκουσες, από τις εικόνες που είδες, τις καταβολές από τις οποίες προέρχεσαι και τα στερεότυπα, που πρέπει να διαιωνίσεις για να αποδείξεις την ταυτότητά σου.

Αν σου είπαν πως είσαι δεξιός οφείλεις να πεις πως

«Εντός του Πολυτεχνείου δεν υπήρχαν νεκροί»

«Η γενιά του Πολυτεχνείου μας έφερε ως εδώ»

«Αυτά τα λαμόγια που εξαργύρωσαν μια νύχτα σε καρέκλες και υπουργεία»
«Το Πολυτεχνείο. Η επιτομή της προπαγάνδας της αριστεράς, που εξαθλίωσε αυτόν τον τόπο»

Αν είσαι αριστερός πρέπει να βροντοφωνάξεις

«Εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία»
«Η ιστορία γράφεται με ανυπακοή»

«Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία, η χούντα δεν τελείωσε το 73’»

Εγώ από την άλλη αν και μου είπαν πως είμαι αριστερός, δεν είμαι από αυτούς που ψάχνουν απεγνωσμένα για Πολυτεχνεία. Είμαι της άποψης πως η ιστορία δεν κάνει κύκλους, τα δεδομένα αλλάζουν και οι άνθρωποι, που θέλουν να ζήσουν στο παρόν, αντιδρούν με βάση το τώρα και όχι το τότε και τα στερεότυπα του παρελθόντος. Είμαι της άποψης πως της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία είναι πολύ διαφορετικά και οι αγώνες που πρέπει να δώσουμε πρέπει να γίνουν με άλλα όπλα. Είμαι της άποψης πως οι ατυχείς συγκρίσεις κρύβουν απίστευτους κινδύνους.

Αισθάνομαι όμως την ανάγκη να υπερασπιστώ αυτήν την εποχή-σύμβολο της ελευθερίας που έχει τόσο παρερμηνευθεί, διαστρεβλωθεί και βιαστεί σκόπιμα ώστε από σύμβολο να γίνει απλά μια ακόμη αφορμή διχασμού ανάμεσα σε δεξιούς και αριστερούς με διάτρητα εκατέρωθεν επιχειρήματα. Φέραμε το σύμβολο στα δικά μας διαχειρίσιμα μέτρα και το ευτελίσαμε.

Επιτρέψτε μου να σας πω τί είναι και τί δεν είναι για μένα το Πολυτεχνείο.

Το Πολυτεχνείο δεν είναι οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε αυτό. Είναι πολύ περισσότερα.

Το Πολυτεχνείο δεν είναι η απόδειξη ότι ο λαός διψά για ελευθερία, μα η απόδειξη πως η νεανική ορμή για ουσιαστική αλλαγή μπορεί να σπάσει την ανοχή του κόσμου, που απλά περιμένει, υπομένει, αδιαφορεί, σιωπά και αδρανεί.

Το Πολυτεχνείο δεν είναι λάφυρο και δεν χαρίζεται, απλούστατα γιατί τα σύμβολα είναι διαχρονικά και δεν χαρίζονται. Όσο κάποιοι προσπαθούν να οικειοποιηθούν αυτό το σύμβολο, τόσο το απομονώνουν, το ευτελίζουν, το περιορίζουν. Και είναι πολύ σκληρό να απομονώνεις ένα σύμβολο. Του στερείς την οικουμενικότητα που του αξίζει.

Το Πολυτεχνείο δεν ανήκει σε μια γενιά. Απλούστατα γιατί το πολυτεχνείο είναι μια ιδέα και οι ιδέες δεν μπορεί να ταυτίζονται με ανθρώπους που είναι λογικό να γοητεύονται από εξουσίες και να ενδίδουν σε πάθη. 

Το Πολυτεχνείο είναι το σύμβολο της νεανικής αντίστασης απέναντι σε μια υπαρκτή δικτατορία που ήταν εκεί και φίμωνε, χτυπούσε, δολοφονούσε. Η σύγκριση του τότε καθεστώτος με το τώρα, δίνει αφορμή σε κάποιους να υποτιμήσουν την δύναμη που τους έχει τώρα δοθεί. Είναι ευθυνοφοβία. Η χούντα τελείωσε το 74. Τελείωσε. Σήμερα οι δυσκολίες είναι άλλου είδους, άλλους ύφους, συμβαίνουν σε άλλο περιβάλλον και πρέπει να αντιμετωπιστούν με άλλον τρόπο.

Αυτό που θέλω να πω είναι πως το Πολυτεχνείο είναι κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που νομίζουμε πως είναι. Δεν είναι η θυσία κάποιων σπουδαίων ανθρώπων (γιατί μόνο σπουδαίοι μπορούν να χαρακτηριστούν αυτοί που πεθαίνουν για την ιδέα τους), μα η υπενθύμιση πως η ελευθερία είναι ένα ιδανικό για το οποίο αξίζει να παλεύεις. Μα για να παλέψεις γι' αυτήν πρέπει να ξέρεις πότε απειλείται και από ποιον.