Σκόρπιες σκέψεις

...του Χρήστου Παπά

   Οι βουλευτές διάλεξαν το ευρώ, οι δρόμοι πήραν φωτιά.

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές βγαίνουν μαζικά στις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις στους δρόμους της πρωτεύουσας για να διαμαρτυρηθούν. Εντυπωσιακές σε όγκο οι διαδηλώσεις. Πρωτόγνωρη η συμμετοχή. Διθυραμβικά δημοσιεύματα στα μεγάλα και στα μικρά ΜΜΕ παγκοσμίως. Και όμως αυτό που μένει στην μνήμη μόλις πέσει το σκοτάδι της νύχτας είναι η βία της τακτικής του «μαύρο μπλόκ» που εξηγεί πολύ καλά η ψυχολογία του όχλου, η πύρινη λαίλαπα και τα αποκαΐδια. Έτσι καήκαν 45 κτήρια και καταστήματα, μαζί και ο ιστορικός κινηματογράφος «Αττικόν». Ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα. Χτισμένος το 1914, με μεγάλη προσφορά στα ελληνικά πολιτιστικά δρώμενα, όντας ένας από τους ομορφότερους κινηματογράφους της Ευρώπης. Στην -σχεδόν- αιωνόβια ζωή του έχει φιλοξενήσει μεγάλες ευρωπαϊκές αλλά και παγκόσμιες πρεμιέρες, φεστιβάλ, συναυλίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, καθώς και την πρώτη ροκ-όπερα της Ελλάδας. Το «Αττικόν» ήταν η πρώτη αίθουσα στην Ελλάδα, στις 22 Οκτωβρίου του 1929, που προέβαλλε την πρώτη ταινία με ήχο, «Fox Movietone Follies» του Ντέηβιντ Μπάτλερ. Και εν μια νυκτί, όλη αυτή η προσφορά, σε κάποιες περιπτώσεις πρωτοποριακή, καθώς και η ιστορία γίνονται παρανάλωμα του πυρός. Συγχωρέστε με για τη συντηρητική, οπισθοδρομική, φλωρίστικη και αντεπαναστατική οπτική μου, αλλά η βία ποτέ δεν οδήγησε έξω από κανένα αδιέξοδο. Η βία γεννά βία, και είναι η κορυφή της ανομίας.

«O tempora! O mores», Ω! καιροί! Ω! ήθη! αναφώνησε ο Κικέρωνας με αγανάκτηση τον 1ο αιώνα π.X. για την ανηθικότητα και την χαλάρωση των ηθών στη διοίκηση. «O tempora! O mores», αναφωνώ και εγώ στον 21ο αιώνα μ.X, για την χαλάρωση των ηθών στην κοινωνία.

Ο καπνός που βγαίνει ακόμη από τα ερείπια των πυρπολημένων κτιρίων δεν πρέπει να μας κρύψει τον ορίζοντα – που φοβάμαι είναι πιο σκοτεινός από τα αποκαΐδια. Ίσως αυτά που έγιναν την Κυριακή, στις 12 του Φλεβάρη, δεν είναι το τέλος των δεινών της χώρας αλλά απλώς ένας ακόμη σταθμός σε πορεία απολύτως επικίνδυνη.

Η χώρα γκρινιάζει, διαδηλώνει, διαμαρτύρεται, θρηνεί χαμένους μισθούς και κομμένες συντάξεις, απειλεί πολιτικούς με εκλογικά Βατερλό, εξοργίζεται και ψάχνει τρόπους να ξεσπάσει.

Εγώ, αντιθέτως, τον τελευταίο καιρό περνάω διαστήματα παρατεταμένης βουβαμάρας (άγραφος και άφαντος πάνω από μήνα), περισυλλογής και σκέψης, διαστήματα χαώδους εσωστρέφειας, τα οποία διαδέχεται ένα ντελίριο. Παραληρώ και θέλω να μοιραστώ μαζί σας τα παραληρήματα μου: ελπίζω να τα βρείτε ενδιαφέροντα – ίσως και χρήσιμα.

Δύσκολοι καιροί για φιλοσοφίες. Δύσκολοι καιροί και για προβληματισμούς. Δυστυχώς όμως τα ερωτήματα τίθενται από μόνα τους. Τα προβλήματα επιζητούν άμεσες λύσεις ειδικά τη σημερινή εποχή που όλα μοιάζουν να βαίνουν κακώς. Πότε όμως κάποια εποχή δεν αντιμετώπιζε της δικές της προκλήσεις;

Οι προηγούμενες ημέρες ήταν ημέρες δοκιμασίας για τη χώρα, για την οικονομία, την κοινωνία και βεβαίως για τις πολλές δυνάμεις της πολιτικής. Διαρκής η πίεση, εξωτερική και εσωτερική, τα διλήμματα πολλά και οι αποφάσεις, οι επιλογές δύσκολες όσο ποτέ. Το πολιτικό σύστημα φθαρμένο, η κυβέρνηση αμφισβητούμενη, οι βουλευτές ταλαντευόμενοι, η προσπάθεια - η όποια προσπάθεια- διάσωσης μετέωρη, εξαρτώμενη από πλήθος παραγόντων και οι προοπτικές διάσωσης και εξόδου από την κρίση αβέβαιες.

Όσο κι αν πολλούς ξενίζει, η δοκιμασία και η απειλή της κρίσης επιδρά στα κόμματα και στα πρόσωπα, και δεν γκρεμίζει απλώς τις παλιές διαχωριστικές γραμμές αλλά ταυτόχρονα υψώνει και νέες. Κακά τα ψέματα, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε φάση μετάλλαξης και αναδιαμόρφωσης. Επιβάλλεται η ανασύνταξή του από τις συνθήκες, από την αλλαγή στάσης της κοινωνίας, από τη σύγκρουση που εξελίσσεται εκεί έξω, από τη βία που περισσεύει, απ΄ όσα θα γίνουν ή δεν θα γίνουν τους επόμενους μήνες.

H κοινωνία δεν ζητάει μόνο κόμματα-ηχεία που θα δυναμώσουν τη φωνή και τις διεκδικήσεις της. Ψάχνει διέξοδο στα αδιέξοδα και λύσεις στα προβλήματα. Ο ευρών αμειφθήσεται... Ακούνε όσοι ακούνε 902;

Όλοι οι ιστοί μιας ζωντανής οικονομίας, η αγορά, η κατανάλωση, η εμπιστοσύνη, η οικονομία έχουν όλα καταρρεύσει και μαζί και οι προσδοκίες για το αύριο. Στάση πληρωμών, το όνομα του εφιάλτη. Έτσι λέγεται η άρνηση πληρωμής των πιστωτών επειδή καταβάλλεις προσπάθεια να επιβιώσεις.

Το ζήτημα της επιβίωσης. Το παντοτινά βασικό ζήτημα του ανθρώπου. Το να επιβιώνουμε είναι φυσική ανάγκη και οποιαδήποτε πράξη και απόφαση μας ανέκαθεν είχε αυτό τον γνώμονα. Όλα τα άλλα έπονται. Πιστέψαμε πώς, τουλάχιστον στην Ελλάδα, το είχαμε λύσει. Σήμερα φαίνεται όμως πως το ζήτημα της επιβίωσης απασχολεί όλο και περισσότερους ανθρώπους με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Οι εικόνες που αναμεταδίδουν τα ΜΜΕ πανελλαδικώς, αλλά και όσες βιώνουμε καθημερινά, με πρωταγωνιστές κάποιους από τους περίπου 10.000 αστέγους της Θεσσαλονίκης, αξίζουν όσο χίλιες λέξεις. Βέβαια σε αυτό το σημείο να επισημάνω πώς ο δήμος Θεσσαλονίκης έτεινε μια χείρα βοηθείας ως ένα βαθμό στους αστέγους της πόλης εξασφαλίζοντας δύο θερμαινόμενους στεγασμένους χώρους. Ο πρώτος στο Ε’ ΚΑΠΗ (Παράρτημα 13ο), οδός Γαμβέτα 56 και Φλέμιγκ 36 και ο δεύτερος στο 13ο Γυμνάσιο, οδός Εθν. Αμύνης 26. Βέβαια, θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη προσέλευση, αλλά από την στιγμή που δεν υπήρξε σχέδιο μαζικής ενημέρωσης, και λόγω του ότι οι άστεγοι συνάνθρωποι μας μάλλον δεν έχουν τηλεόραση και ίντερνετ στα παγκάκια και στα πρόχειρα καταλύματα τους ώστε να ενημερωθούν από τις αναρτήσεις και τις δηλώσεις-συνεντεύξεις για την πρωτοβουλία, αυτό κατέστη αδύνατο.

Πάμε και στο «Μνημόνιο 2». Την πηγή αδιάλειπτων και έντονων αντιπαραθέσεων των τελευταίων εβδομάδων. Μαζικές απολύσεις από τον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, μέσα από τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις οργανισμών. Η τρόικα στο έγγραφο της ζητεί ξεκάθαρα κλείσιμο φορέων και «κόψιμο» εργαζομένων εντός του 2012. Δηλαδή στους οργανισμούς που θα μπαίνει λουκέτο δεν θα γίνονται μετατάξεις υπαλλήλων αλλά απολύσεις. Αυτό ίσως να έπρεπε να είχε γίνει και νωρίτερα, καθώς προτάσσεται ως πρωταρχικός στόχος ο εξορθολογισμός του Δημοσίου. Αλλά είναι δυνατόν να γίνονται απολύσεις χωρίς αξιολογήσεις; Κινήσεις πανικού αγαπητοί αναγνώστες. Ο στόχος που έχει τεθεί είναι 150.000 αποχωρήσεις από το Δημόσιο έως το 2015. Επιπρόσθετη άρση των νομικών εμποδίων που υπάρχουν για απολύσεις προσωπικού και μειώσεις μισθών στις τράπεζες. Κατάργηση των ρυθμίσεων (που έχουν ήδη ψηφιστεί) για τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία. Που σημαίνει μαζική αποψίλωση των, ανύπαρκτων, τελευταίων αποταμιεύσεων μας. Πώληση δυο - τριών μεγάλων, εισηγμένων στο χρηματιστήριο, επιχειρήσεων του Δημοσίου, έως το τέλος Ιουνίου του 2012. Τα χαρακτηρίζουν φιλέτα, ώστε να προσελκύσουν υποψήφιους επενδυτές-αγοραστές. Η πιθανότητα να επενδύσει κάποιος σε έναν δημόσιο οργανισμό, εν μέσω μια πιθανής κατάρρευσης ή έστω της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης της ελληνικής οικονομίας είναι απίθανη. Εκτός αν η εταιρεία είναι πλεονασματική. Αλλά εάν είναι πλεονασματική, δηλαδή πηγή εσόδων, γιατί να θέλει να την πουλήσει το Ελληνικό Δημόσιο; Πάμε παρακάτω. Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με κοινές μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου, γεγονός που αποτρέπει την κρατικοποίησή τους. Το σχέδιο προβλέπει ότι το Δημόσιο θα στηρίξει τις τράπεζες με κοινές μετοχές με αναστολή του δικαιώματος ψήφου για τρία χρόνια, με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις (προβληματικών πιστωτικών ιδρυμάτων) για τις οποίες το δικαίωμα ψήφου θα ισχύει από την αρχή. Με αυτή την απόφαση δίδεται στους ιδιώτες μετόχους των ιδιωτικών τραπεζών περιθώριο τριών ετών για να αποπληρώσουν τη συμμετοχή του Δημοσίου και να μπορέσουν να διατηρήσουν τις τράπεζες υπό τον έλεγχό τους. Δηλαδή πάλι το Δημόσιο θα βάλει πλάτη στις τράπεζες, σε μια περίοδο μάλιστα που η κοινωνία δεν ανέχεται επιπρόσθετες βεβαιώσεις ασφάλισης υπέρ των τραπεζικών ιδρυμάτων, χωρίς μάλιστα αυτές με τη σειρά τους να κυκλοφορούν ζεστό χρήμα στην αγορά, ανοίγοντας τις δανειοδοτικές στρόφιγγες. Μείωση των επικουρικών συντάξεων και δημιουργία ενός ταμείου επικουρικής ασφάλισης. Έτσι, με την στέγαση 3,5 εκατομμυρίων (!) ασφαλισμένων υπό την αιγίδα ενός μοναδικού οργανισμού, ακόμα και τα τελευταία πλεονασματικά ταμεία θα καταρρεύσουν. Αναδρομική αύξηση στις αντικειμενικές των ακινήτων σε ποσοστό 25%.

Ετοιμαστείτε λοιπόν για μια νεοελληνική «προκρούστεια κλίνη». O Προκρούστης έδινε τέτοιες «λύσεις». Ήταν αυτός ο οποίος έδειξε στην ανθρωπότητα τον πιο εύκολο τρόπο επίλυσης των προβλημάτων, ό,τι δεν μας αρέσει το βάζουμε στην κλίνη και το κόβουμε, το ξεφορτωνόμαστε, απαλλασσόμαστε από το «κακό», ο πραγματικά υπεύθυνος δεν μας ενδιαφέρει, στόχος μας δεν είναι η γνώση του προβλήματος αλλά η απαλλαγή μας από αυτό..

Παρόμοια τακτική ακολουθεί και η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς δεν θεωρώ πώς έχει υπάρξει ουσιαστική διαπραγμάτευση ή ειλικρινής διάθεση επίλυσης του ελληνικού προβλήματος. Που στην τελική μόνο ελληνικό δεν είναι. Και έτσι χάνονται χρόνος, χρήμα, ευκαιρίες, υπομονή, εμπιστοσύνη, πολύτιμα συστατικά στο συνταγολόγιο της λύσης στην κρίση.

Τα ζητούμενα των καιρών λοιπόν είναι να σώσουμε την Ελλάδα από την χρεωκοπία και την ραγδαία υποβάθμιση της γεωστρατηγικής της θέσης. Να μείνουμε στην Ευρώπη και να συντείνουμε στην παραπέρα πολιτική και δημοκρατική της ολοκλήρωση. Να μεταρρυθμίσουμε ριζικά όλες τις πλευρές της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Να είμαστε πραγματικά «μοντέρνοι» στην αιχμή των κοινωνικών και τεχνολογικών εξελίξεων και καινοτομιών μεταρρυθμίζοντας τον στρεβλό κρατικοδίαιτο ελληνικό καπιταλισμό διατηρώντας μέσα από μια βιώσιμη ανάπτυξη το μοναδικό ελληνικό περιβάλλον. Να τελειώνουμε με τον κομματικοκρατικό κρατισμό και τα μυωπικά συμφέροντα. Να επαναφέρουμε μια βιώσιμη και πραγματική κοινωνική συνοχή.