Φοιτητικά Κώματα

.....του Χρήστου Παπά

"Πανεπιστημιακό Real Estate"

   Οι φοιτητικές παρατάξεις είναι ο καλπάζοντας καρκίνος των πανεπιστημίων και ιδρυμάτων και επεκτείνεται μεταστατικά σε όλους τους αφελείς πρωτοετείς

Οι περισσότεροι σημερινοί φοιτητικοί και σπουδαστικοί σύλλογοι ιδρύθηκαν τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, αμέσως μόλις δόθηκαν οι σχετικές συνδικαλιστικές ελευθερίες στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, δίνοντας έναν αέρα Δημοκρατίας και ελεύθερης έκφρασης, σε έναν χώρο που πρωτοστάτησε στον αγώνα κατά της Δικτατορίας τα χρόνια που προηγήθηκαν. Από τότε μέχρι σήμερα οι σύλλογοι αυτοί πρωτοστατούν στην πολιτική δραστηριοποίηση των φοιτητών.

Σημαντικά επιτεύγματα εκείνης της περιόδου τείνουν σήμερα να λησμονούνται: άνοιγμα της πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης στο σύνολο των διδασκόντων, ισχυρή συμμετοχή των φοιτητών, κατάργηση του αυταρχικού θεσμού της πανεπιστημιακής έδρας, αξιοποίηση νέου ερευνητικού δυναμικού.

Όμως η απελευθέρωση της ανώτατης εκπαίδευσης συνοδεύθηκε από «παράπλευρες απώλειες», όπως φαινόμενα συναλλαγής και νεποτισμού, κομματισμός, διαστρέβλωση του ασύλου, γραφειοκρατικές, φορμαλιστικές και συντεχνιακές πρακτικές.

Ας αναρωτηθούν κάποιοι , ποια η χρησιμότητα των φοιτητικών παρατάξεων με την σημερινή τους μορφή-δομή και λειτουργία;

Η έννοια του φοιτητικού κινήματος έχει χάσει προ πολλού την αξία της. Η ένταξη σε κάποια φοιτητική παράταξη δεν σου δίνει ώθηση και ιδανικά, δεν σε κάνει πολιτικοποιημένο και ευσυνείδητο πολίτη. Οι περισσότερες φοιτητικές παρατάξεις συνδέονται άμεσα με κόμματα που μετέχουν στο πολιτικό σύστημα και αποτελούν στην ουσία ένα ψηφοθηρικό μηχανισμό, ένα φυτώριο κομματικά εξαρτημένων πολιτών και ένα επιτυχημένο εκπαιδευτήριο χειροκροτητών. Οι φοιτητικές παρατάξεις λυμαίνονται τα πανεπιστήμια και τις συνειδήσεις των φοιτητών. Είναι παθογένεια του συστήματος. Μια μίνι εκδοχή του πελατειακού κράτους. Και έτσι τα πραγματικά προβλήματα των φοιτητών μένουν στάσιμα.

Βλέπουμε λοιπόν τη κομματοκρατία να έχει κάνει την εμφάνισή της και στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με τη μορφή μάλιστα απροκάλυπτης παρεοκρατίας, ενώ το πιο λυπηρό είναι ότι νέοι άνθρωποι 20 ή 22 χρονών συμπεριφέρονται σαν παλαιοκομματικοί συνδικαλιστές που έχουν αρχίσει να αγγίζουν τα πρώτα ήντα. Ακόμα λυπηρότερο βέβαια είναι ότι οι φοιτητικές παρατάξεις ουσιαστικά λειτουργούν ως ένα φυτώριο επίδοξων μελλοντικών πολιτευτών, αντί να δημιουργούν ένα νέο ρεύμα στην πολιτική σκηνή ή αντί απλά να προσπαθούν να επιλύσουν τα προβλήματα του κάθε Τμήματος. Πιστεύω ότι οι περισσότεροι έχετε διαπιστώσει ότι κυριότερο μέλημά τους είναι το πώς θα συγκεντρώσουν όσο πιο πολλούς υποστηρικτές μπορούν (μέσω διαφόρων «πολιτιστικών» εκδηλώσεων εκπαιδευτικού τουρισμού, του στυλ τουρνουά pro ή tichu, εκδρομή στο Bansko για τους Θεσσαλονικείς και στη Μύκονο-Αράχωβα για τους Αθηναίους ή parties σε γκλαμουράτα νυχτερινά κέντρα ή πρώτο τραπέζι πίστα στον αγαπημένο μας γαβ-αοιδό), έτσι ώστε να μπορούν να επηρεάζουν την εκάστοτε πανεπιστημιακή αρχή η οποία ουσιαστικά εξαρτάται από την υποστήριξή τους. Άρτος και θεάματα! Φανατισμός και μαλακία

Χρήσιμο είναι να δούμε την πραγματική ανθρωπογεωγραφία των μελών και οπαδών. Οι περισσότεροι είναι φανατικοί κι έτσι ο ορίζοντας είναι από την αρχή προδιαγεγραμμένος. Πολλοί προσβλέπουν σε ποικίλα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη. Έτσι, μέσα από την εκλογική δύναμη που διαθέτουν δημιουργούν σχέσεις αλληλεξαρτήσεως και με την καλή, αλλά και με τη σκοτεινή έννοια της λέξεως. Το κακό με τους πολιτικούς, σε σχέση με τις φοιτητικές παρατάξεις, είναι επίσης ότι υποστηρίζοντες και υποστηριζόμενοι ασκούν φιλοκομματική και συχνά μικροκομματική πολιτική, προς καταβαράθρωσιν του εκπαιδευτικού συστήματος. Στις φοιτητικές παρατάξεις συχνά παρεισφρέουν και συνήθως ηγούνται είτε οι φωνακλάδες, στην καλύτερη περίπτωση, οπότε οι φωνές καλύπτουν και εξοστρακίζουν τα επιχειρήματα, είτε οι μάχιμοι, οι οποίοι με συμπεριφορά λαϊκού ηγέτη ηγούνται της «επανάστασης» κατά του ακαδημαϊκού κατεστημένου και, χάριν της επανάστασης, ποδοπατούν για τα καλά, όλα τα καλά που υπάρχουν εντός του Πανεπιστημίου, πολλά και αξιοπρόσεκτα. Οι παρατάξεις αυτές έχουν καταλήξει να υπάρχουν απλώς για να κοντράρονται η μια με την άλλη, όπως οι συμμορίες των παραγκουπόλεων του Σάο Πάολο.

Από την άλλη πλευρά, η πλειοψηφία των ακαδημαϊκών δασκάλων απέχει ή αδιαφορεί, μάλλον κουρασμένοι οι αρχαιότεροι, μάλλον απογοητευμένοι οι νεότεροι, συντασσόμενοι με τη σιωπηρή, αμέτοχη πλειοψηφία, αντιδρώντας το πολύ σε πηγαδάκια ή συμμετέχοντας σε μικρής εμβέλειας και αποτελεσματικότητας κοινωνικό διάλογο και αντίλογο, αντί να ορθώσουν όλοι το ανάστημά τους ως ενεργοί πολίτες. Βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Υπήρξαν, βεβαίως, και υπάρχουν περιπτώσεις παρεμβάσεων των φοιτητικών παρατάξεων στη διοργάνωση συνεδρίων, ημερίδων, προώθηση φοιτητικών αιτημάτων κ.τ.λ., που έχουν ως σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών και όρων διδασκαλίας, παρεμβάσεις που εκπορεύονται από πραγματικό ενδιαφέρον για την εκπαίδευση.

Ο τελικός όμως απολογισμός σε σχέση με τις φοιτητικές παρατάξεις είναι, δυστυχώς, αρνητικός έως τραυματικός.

Το ερώτημα που τίθεται μετά από όλα αυτά είναι γιατί νέοι άνθρωποι αντί να προσπαθούν να δημιουργήσουν κάτι καινούργιο, σε ένα χώρο ο οποίος πέρα από τα πολλά αρνητικά που έχει τουλάχιστον σου δίνει την ευκαιρία να εκφράσεις ελεύθερα τις ιδέες σου, επιλέγουν να ενταχθούν μέσα σε ένα κομματικό πλαίσιο το οποίο όχι μόνο δεν τους αφήνει να παρακάμψουν τις καθορισμένες κομματικές αρχές, αλλά παράλληλα διαιωνίζει το σαθρό πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που σήμερα ζούμε.

Η πρόταση, λοιπόν, που οφείλει να αρθρώσει κάποιος που προέρχεται από τον κόσμο των ελληνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και η οποία απορρέει από την εμπειρία και τον ορθό λόγο χωρίς πάθος και με αποδέκτη το περίσσευμα γενναιότητας και υψηλού πολιτικού φρονήματος είναι η κατάργηση των κομματικών φοιτητικών παρατάξεων, έτσι πρέπει να γίνονται τα πράγματα όταν ολοκληρώνουν τον κύκλο του ωφέλιμου βίου τους, και η σύσταση στα μέλη της να ενταχθούν, αν το επιθυμούν, σε ομίλους και ομάδες π.χ Ομάδες: εντύπων, περιοδικών, κινηματογραφικές, αθλητικές, περιβαλλοντικές, εθελοντικής αιμοδοσίας, φωτογραφικές, ραδιοφωνικές και ομίλους ρητορικής και γενικότερα με πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες στη μουσική, στο χορό, στο θέατρο κ.α. οι οποίοι αποκλειστικό στόχο έχουν την αναβάθμιση των σπουδών και τη βελτίωση της φοιτητικής πολιτείας.

Πρόκειται για μια δύσκολη αλλά όχι αδιέξοδη κατάσταση. Αυτό που χρειάζεται είναι η κατάκτηση της αυτοσυνειδησίας και της συνείδησης των νέων συνθηκών από διδάσκοντες και διδασκόμενους. Η χάραξη νέων προοπτικών που θα περιλαμβάνουν τις αξίες, την σχέση εξουσίας μέσα στα πανεπιστήμια καθώς και τις σχέσεις με την κοινωνία, την αγορά και το κράτος. Η επιβίωση και η πρόοδος των Πανεπιστημίων δεν είναι νοητή ή μάλλον είναι αυτονόητη μόνον μέσα από την αναζωογόνηση των θεσμών και των νοοτροπιών.

Μόνο όμως αν καταστήσουμε το αυτονόητο χρέος μας μπορούμε να ελπίζουμε.

Ήγγικεν η ώρα.

 http://www.youtube.com/watch?v=9CUxPpj9YDU&feature=related&fb_source=message

Πηγές:

-Κώστας Σοφούλης

-Άρθρο του Ι. Καρακώστα, αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών στην εφημερίδα «Καθημερινή»

-Άρθρα στο neolaia.gr

-Ρήγος Α.( 1999), «Φοιτητικό κίνημα και δικτατορία», στο. Γ.Αθανασάτου, Ά. Ρήγος, Σ.Σεφεριάδης (Εισαγ.- Επιμ), Η Δικτατορία 1967-1974. Πολιτικές πρακτικές-Ιδεολογικός λόγος-Αντίσταση, Αθήνα: Καστανιώτης.

-Μιχόπουλος Α. (1993), Η εκπαίδευση στο πλαίσιο της οργανωτικής θεωρίας, Αθήνα