Μαθήματα λαϊκής οργής

.....του Λάζαρου Καραβασίλη


  Πρόσφατα, άρχισα να διερωτώμαι τι από τα δύο ισχύει: Όποιος αγνοεί την ιστορία είναι καταδικασμένος να την επαναλαμβάνει ή την επαναλαμβάνουν μόνο όσοι την γνωρίζουν; Απάντηση, δυστυχώς δεν μπορώ να δώσω. Ωστόσο, αξίζει να δούμε την εποχή που ζούμε και τις συνθήκες αυτές σε σύγκριση με ανάλογες περιπτώσεις στο φάσμα της ιστορίας. Είναι κατανοητό από όλους πως η ελληνική πραγματικότητα είναι δύσκολη για όλους μας και κάθε μέρα η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται και για τον ελληνικό λαό και για την υπόλοιπη Ευρώπη σε ασφυκτικό βαθμό.

   Η απορία μου είναι η εξής: πόσο θα αντέξει ο ελληνικός λαός πριν πραγματικά εκφράσει την οργή του και την αγανάκτηση του απέναντι στους ιθύνοντες αυτής της κατάστασης; Πριν αυτό το αίσθημα καθημερινής αγωνίας εκφραστεί όχι με λόγια, αλλά με πράξεις; Πριν η κατάσταση μεταβληθεί σε τρομακτικό βαθμό;  Εδώ έρχεται η ιστορία για να μας δώσει αρκετά πολύτιμα μαθήματα περί λαϊκής οργής.

Η φτώχεια και η ανέχεια του αγγλικού λαού ανάγκασαν ένα βασιλιά να υπογράψει το πρώτο κοινωνικό συμβόλαιο της ανθρωπότητας τον ύστερο μεσαίωνα. Ο γαλλικός λαός το 1789 ζητούσε ψωμί για να τραφεί και όχι παντεσπάνι όπως τους προέτρεπαν οι βασιλιάδες. Αποτέλεσμα ήταν να γίνει η μεγαλύτερη κοινωνική επανάσταση μέχρι τότε και να αλλάξει όλη την παγκόσμια πραγματικότητα. Ο γάλλος αστός επαναστάτησε όχι γιατί είχε μυηθεί στις ιδέες του Ροβεσπιέρου και του Μοντεσκιέ αλλά γιατί δεν μπορούσε να επιβιώσει. Στην ίδια κατάσταση περιήλθε και ο ρωσικός λαός το 1917, όταν η ανέχεια η φτώχεια και τα τρία χρόνια του πολέμου τον είχαν φτάσει σε σημείο εξαθλίωσης.

Τα παραδείγματα που μπορούμε να αντλήσουμε είναι πάρα πολλά σε σημείο που μπορούμε να γεμίσουμε βιβλιοθήκη. Το θέμα όμως, είναι κατά πόσο η ιστορία θα επαναληφθεί στα ελληνικά δρώμενα η θα υπάρξει κάποια άλλη λύση, γιατί ας μην ξεχνάμε πως τα προαναφερθέντα γεγονότα μόνο αναίμακτα δεν ήταν. Αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από τον ίδιο τον ελληνικό λαό, ο οποίος μερικές φορές ξεχνάει την δύναμη που πραγματικά έχει. Ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται είναι το μόνο σίγουρο. Ποιο κομμάτι της όμως θα πραγματοποιηθεί, για αυτό ακόμη αμφιβάλλω.