Μοιραία αβουλία

....του Ρίζου Καϊάφα

Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,

Προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα

Κώστας Βάρναλης, Οι μοιραίοι

Θα διασκεδάζαμε πολύ τις τελευταίες μέρες με τα καμώματα των πολιτικών αρχηγών και του πολιτικού μας συστήματος, αν η κατάσταση της χώρας δεν ήταν τόσο οριακή. Δεν προσπαθώ να κινδυνολογήσω ούτε υπαινίσσομαι ότι ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης συνεργασίας ανοίγει την έξοδο στα λαβυρινθώδη αδιέξοδα που αντιμετωπίζουμε. Απεναντίας, όπως έχω υποστηρίξει κι άλλοτε, θεωρώ πως όλη αυτή η συζήτηση έχει ασφυκτικά πλαίσια και πολύ στενούς ορίζοντες. Η κυβέρνηση συνεργασίας είναι απλώς «μια κάποια λύση», όπως γράφει κι ο ποιητής, με ημερομηνία λήξεως. Αναπόφευκτα με τις ουσιαστικές λύσεις θα καταπιαστούμε αργότερα, αφού ικανοποιήσουμε τις άμεσες ανάγκες μας και καταλήξουμε όχι σ’ αυτά που πρέπει να αλλάξουν , καθώς οι περισσότεροι λίγο - πολύ ξέρουμε τι πρέπει να αλλάξει, αλλά σ’ αυτά που πραγματικά είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε.

Κυριολεκτώ, λοιπόν, γράφοντας πως η χώρα βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Τώρα είναι η σπάνια αυτή ιστορική στιγμή που οι αυτονόητοι προσανατολισμοί ολόκληρων δεκαετιών τίθενται υπό αμφισβήτηση: ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ή διάσπαση, ελεύθερη ή ελεγχόμενη αγορά, ευρώ ή δραχμή κ.λπ. Το μεγάλο μας πρόβλημα δεν είναι το κόστος της οποιασδήποτε επιλογής. Όλες οι επιλογές άλλωστε έχουν κάποιο τίμημα. Το πρόβλημά μας είναι η επιμονή στη μη επιλογή, στην άρνηση ανάληψης οποιουδήποτε κόστους και ευθύνης. Μπορούμε να εφεύρουμε όσα διλλήματα θέλουμε για να τρομοκρατήσουμε τους εαυτούς μας ή τους αντιπάλους μας αλλά η ουσία παραμένει η ίδια: δυστυχώς μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας αρνείται να αποφασίσει διότι κατά βάθος δεν θέλει να αλλάξει τίποτα. Θέλει απλώς να ξαναγυρίσει στη γνώριμη καταναλωτική ανεμελιά της προ του 2009 εποχής, να «επιστρέψει στην ομαλότητα», όπως ακούγεται διαρκώς τις τελευταίες μέρες από τα τηλεοπτικά δίκτυα. Για αυτό σχεδόν καμιά από τις λίγες και άτολμες πραγματικές μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης δεν υλοποιήθηκε, για αυτό ο κρατικός μας μηχανισμός παρέλυσε, για αυτό το πολιτικό μας σύστημα πεισματικά κωλυσιεργούσε, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, αναβάλλοντας οποιαδήποτε προοπτική συνεννόησης.

Αυτή η άρνηση, από ψυχολογικής απόψεως, μπορεί να θεωρηθεί μηχανισμός προστασίας από τον φόβο του αγνώστου ή την οδύνη της απώλειας. Όταν όμως παραταθεί επί μακρόν προκαλεί παραλυσία και αδράνεια. Δυστυχώς εμείς αδρανούμε ενώ γύρω μας η διεθνής συγκυρία επιδεινώνεται ραγδαία. Σε λίγο, λοιπόν, θα «ξεμείνουμε από επιλογές», κατά την αγγλοσαξονική έκφραση, οπότε οι χειρότεροι φόβοι μας θα γίνουν πραγματικότητα. Η απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, η χρεοκοπία, η αποβολή από την ευρωζώνη, θα επέλθουν όχι ως αποτέλεσμα της επιλογής μας αλλά ως απότοκο της μοιραίας αβουλίας μας. Και το νεοελληνικό δράμα θα ολοκληρωθεί χωρίς από μηχανής θεό και χωρίς κάθαρση.