....της Φρόσως Τερζόγλου
(Με αφορμή τον Franz Kafka)
Για τον Κάφκα άκουσα πρώτη φορά στο Λύκειο, σε μια φευγαλέα αναφορά μια καθηγήτριας. Κάποια άλλη φορά είχα προσέξει το όνομά του σε ένα άρθρο, δεν έδωσα πολλή σημασία. Τον είχα ως έναν από τους μεγάλους συγγραφείς στο μυαλό μου, ως άλλη μια «αυθεντία», χωρίς να ψάξω πολλά στοιχεία για τον ίδιο.
Για καλή μου τύχη όμως, με αφορμή τα γενέθλιά του που υπενθύμισε η Google, είπα να ψάξω. Ποιος είναι αυτός ο συγγραφέας; Τι σπουδαίο προσέφερε; Γιατί είναι τόσο σημαντικός; Κι επειδή δεν μου πολυαρέσουν οι γενικολογίες και οι έτοιμες γνώμες πήγα κατευθείαν στην καρδιά του θέματος. Εκεί που βρίσκεις όλες τις απαντήσεις: Στα ίδια τα λόγια και τα έργα του Κάφκα...
Συγκεκριμένα, την προσοχή μου τράβηξε η «Δίκη», ένα από τα σημαντικότερα έργα του. Μετά από κάποιες αναγνώσεις και αναζητήσεις κατάλαβα γιατί αξίζει να θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους λογοτέχνες. Με όλη τη σημασία της λέξης. « Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας», είχε πει ο ίδιος. Και αυτό υπηρέτησε και σε όλη του τη ζωή. Αυτό ήταν που ζητούσα κι εγώ. Κάτι που να μου κάνει εντύπωση, να ταράξει πρώτα τα νερά μου αλλά μετά, μέσα από την ίδια την πραγματικότητα να μου δώσει απαντήσεις.
Γιατί, σε ένα έργο που πραγματεύεται την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, αξίες που πλήττονται τόσο σήμερα, είδα την αλήθεια. Είδα κάποιον που δεν φοβάται να την πει, ωμή. Είδα πόσο επίκαιρες είναι οι διαπιστώσεις του Κάφκα, μέσα από τον ήρωα του έργου του, Γιόζεφ Κ. Είδα εμένα, εσένα, τον πολίτη του σήμερα, να υποφέρει από μια κοινωνία άδικη που, χωρίς να δίνει απαντήσεις, τον καλεί να την υποστηρίξει αν δεν θέλει να χάσει και την ελευθερία του. Αλλά αυτή είναι και η μεγαλύτερη ανελευθερία..ένας φαύλος κύκλος.
Εκεί όμως είδα και τις απαντήσεις, την ελπίδα, τον μονόδρομο. Εκεί κατάλαβα γιατί κανένας δάσκαλος ή καμία εκπομπή δεν εντρύφησε πολύ στο έργο του. Μέσα από τις λέξεις του ένιωσα τα εξής, σαν να μου τα ψιθύριζε: Αν θέλεις να δεις αλλαγή ξεκίνα από μέσα σου. Κάνε αυτοκριτική γιατί κάπου έχεις μερίδιο ευθύνης. Πάλεψε πρώτα με τα δικά σου τέρατα. Και μετά βγες και βρες και άλλους ανθρώπους σαν εσένα. Ενωθείτε και βάλτε έστω ένα μικρό λιθαράκι για την αλλαγή. Βελτιώστε, δώστε χρώμα στη μέρα τη δική σας και των γύρω σας. Παλέψτε.
Δύσκολα όλα αυτά στην πράξη σκέφτομαι. Αλλά αυτή είναι και η αξία τους. Ε και όπως και να το κάνουμε, όπως έλεγε και ο ίδιος ο Κάφκα… «Το καλό είναι άβολο»!!
Για καλή μου τύχη όμως, με αφορμή τα γενέθλιά του που υπενθύμισε η Google, είπα να ψάξω. Ποιος είναι αυτός ο συγγραφέας; Τι σπουδαίο προσέφερε; Γιατί είναι τόσο σημαντικός; Κι επειδή δεν μου πολυαρέσουν οι γενικολογίες και οι έτοιμες γνώμες πήγα κατευθείαν στην καρδιά του θέματος. Εκεί που βρίσκεις όλες τις απαντήσεις: Στα ίδια τα λόγια και τα έργα του Κάφκα...
Συγκεκριμένα, την προσοχή μου τράβηξε η «Δίκη», ένα από τα σημαντικότερα έργα του. Μετά από κάποιες αναγνώσεις και αναζητήσεις κατάλαβα γιατί αξίζει να θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους λογοτέχνες. Με όλη τη σημασία της λέξης. « Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας», είχε πει ο ίδιος. Και αυτό υπηρέτησε και σε όλη του τη ζωή. Αυτό ήταν που ζητούσα κι εγώ. Κάτι που να μου κάνει εντύπωση, να ταράξει πρώτα τα νερά μου αλλά μετά, μέσα από την ίδια την πραγματικότητα να μου δώσει απαντήσεις.
Γιατί, σε ένα έργο που πραγματεύεται την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, αξίες που πλήττονται τόσο σήμερα, είδα την αλήθεια. Είδα κάποιον που δεν φοβάται να την πει, ωμή. Είδα πόσο επίκαιρες είναι οι διαπιστώσεις του Κάφκα, μέσα από τον ήρωα του έργου του, Γιόζεφ Κ. Είδα εμένα, εσένα, τον πολίτη του σήμερα, να υποφέρει από μια κοινωνία άδικη που, χωρίς να δίνει απαντήσεις, τον καλεί να την υποστηρίξει αν δεν θέλει να χάσει και την ελευθερία του. Αλλά αυτή είναι και η μεγαλύτερη ανελευθερία..ένας φαύλος κύκλος.
Εκεί όμως είδα και τις απαντήσεις, την ελπίδα, τον μονόδρομο. Εκεί κατάλαβα γιατί κανένας δάσκαλος ή καμία εκπομπή δεν εντρύφησε πολύ στο έργο του. Μέσα από τις λέξεις του ένιωσα τα εξής, σαν να μου τα ψιθύριζε: Αν θέλεις να δεις αλλαγή ξεκίνα από μέσα σου. Κάνε αυτοκριτική γιατί κάπου έχεις μερίδιο ευθύνης. Πάλεψε πρώτα με τα δικά σου τέρατα. Και μετά βγες και βρες και άλλους ανθρώπους σαν εσένα. Ενωθείτε και βάλτε έστω ένα μικρό λιθαράκι για την αλλαγή. Βελτιώστε, δώστε χρώμα στη μέρα τη δική σας και των γύρω σας. Παλέψτε.
Δύσκολα όλα αυτά στην πράξη σκέφτομαι. Αλλά αυτή είναι και η αξία τους. Ε και όπως και να το κάνουμε, όπως έλεγε και ο ίδιος ο Κάφκα… «Το καλό είναι άβολο»!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου