Ο κόσμος του διαρκούς κι αγωνιώδους παρόντος

.....του Ρίζου Καϊάφα

     Στο πρώτο μου άρθρο επιχείρησα μια σκιαγράφηση διαφόρων κατηγοριών ανθρώπων που έχουν πάψει να ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή. Σήμερα θα ήθελα να γνωρίσουμε περισσότερο αυτούς που επέλεξαν να ζήσουν δίχως όνειρα καθώς και τον κόσμο για τον όποιο μας προετοιμάζουν.

Ξεναγός μας σ’ αυτή την όχι και τόσο ευχάριστη περιπλάνηση είναι ο κύριος Jeremy Grantham, υπεύθυνος για την επενδυτική στρατηγική της εταιρίας G.M.O. (Grantham Mayo Van Otterloo ) στις Η.Π.Α. Και όχημά μας μια συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο CNBC έναν χρόνο πριν. Η δουλειά αυτού του κουστουμαρισμένου τεχνοκράτη είναι να αναζητά νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Διαβάστε, λοιπόν, τι μας αποκαλύπτει σε μια αποστροφή του λόγου του απευθυνόμενος στους υποψήφιους πελάτες:

«Έχω μιαν εκκεντρική άποψη για τα βασικά εμπορικά προϊόντα, την οποία δεν συμμερίζεται σχεδόν κανείς: μας τελειώνουν τα πάντα και θα γίνει σύντομα εμφανές με καταστροφικό τρόπο.[…] Καθώς οι φυσικοί πόροι εξαντλούνται βρισκόμαστε ήδη σε μια περίοδο αλυσιδωτών κρίσεων στην αγορά βασικών εμπορικών προϊόντων (α period of chain linked crisis in commodity) κι από δω και μπρος καλά θα κάνουμε να προσαρμοστούμε. Για παράδειγμα, θα εκδηλωθεί μιαν απότομη άνοδος στην τιμή του ρυζιού, η οποία θα περιοριστεί αργότερα, αλλά θα την διαδεχθεί μιαν ανάλογη ανατίμηση του καλαμποκιού και ούτω καθεξής. Όποιος επιθυμεί να επωφεληθεί μακροπρόθεσμα από την άνοδο των τιμών πρέπει να

εξασφαλίσει τον επιτόπιο έλεγχο των πηγών πρώτων υλών».

Αυτό είναι! Ο Grantham με την «εκκεντρική» του πρόβλεψη αναδεικνύει κάτι που κανείς άλλος δεν συζητά προς το παρόν απροκάλυπτα: όχι μόνο μας εισάγει σε μια εποχή «αλυσιδωτών κρίσεων» και γενικευμένης ανέχειας, λόγω των ελλείψεων και της κερδοσκοπίας, αλλά επιπλέον συμβουλεύει κυνικά τους πελάτες του πώς να επωφεληθούν από αυτή τη ζοφερή κατάσταση εξασφαλίζοντας «τον επιτόπιο έλεγχο των πηγών πρώτων υλών».

Στην ουσία έχουμε να κάνουμε με την επιστροφή ενός εφιάλτη των οικονομολόγων που ονομάζεται «σπανιότητα των αγαθών». Πρόκειται για ένα φαινόμενο τόσο τρομακτικά απλό αλλά και σύνθετο που ούτε ο Άνταμ Σμιθ, ούτε ο Μαρξ, ο Κέινς ή ακόμα και οι σύγχρονοι «μαθητευόμενοι μάγοι» των οικονομικών έχουν συλλάβει σε όλη του την έκταση: η ανθρωπότητα φθάνει στα όριά της και συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί πλέον να αποκομίσει περισσότερα από το φυσικό περιβάλλον. Και ξαφνικά η πομφόλυγα της πολυσυζητημένης «αειφόρου ανάπτυξης», ένα ιδεολόγημα ακόμα πιο ολέθριο κι από τον νεοφιλελευθερισμό, εκρήγνυται με πάταγο. Η οικονομία απλώς δεν μπορεί να αναπτύσσεται αιωνίως.

Τι θα επακολουθήσει; Μα ο πόλεμος, είναι δυστυχώς η προφανέστερη απάντηση. Πόλεμος οικονομικός, κοινωνικός, ιδεολογικός, πολιτικός, ακόμα και πραγματικός πόλεμος, όπως από καιρό συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει τη σπανιότητα των αγαθών εντός των καπιταλιστικών πλαισίων αν όχι αρπάζοντας έμμεσα ή άμεσα τις πλουτοπαραγωγικές πηγές των υπολοίπων; Κι αν ο αναγνώστης νομίζει ότι το φάσμα του πολέμου δεν απειλεί τις αναπτυγμένες χώρες ας θυμηθεί ότι ο Grantham αναφέρεται κυρίως στην οικονομία των Η.Π.Α. ή ας ανατρέξει στη διεθνή πολιτική σκηνή του σήμερα.

Έτσι, με τα υλικά της φτώχειας, του φόβου, της υποταγής και της δυστυχίας οικοδομούν το αύριο αυτοί που δεν έχουν όνειρα. Η αναπόληση ενός ευτυχέστερου παρελθόντος καταντά επώδυνη και κάθε όραμα για το μέλλον εξοβελίζεται. Το μόνο που απομένει είναι ο καθημερινός αγώνας της επιβίωσης, ο κόσμος του διαρκούς κι αγωνιώδους παρόντος. Και μια ζωή χειρότερη κι απ’ το θάνατο.

Στο επόμενο άρθρο θα δούμε πώς μπορεί να οικοδομηθεί ένα περισσότερο

αισιόδοξο σενάριο για το αύριο.

Η απόδοση των αποσπασμάτων της συνέντευξης του Grantham στα ελληνικά δεν αποτελεί κατά λέξη μεταφορά των λεγομένων του. Η ευθύνη για ενδεχόμενες παραποιήσεις βαρύνει αποκλειστικά τον γράφοντα.

Ολόκληρη τη συνέντευξη μπορείτε να παρακολουθήσετε στο:

http://www.insidejob.com