H ματαιωθείσα πώληση της ΔΕΠΑ, μετά την αιφνίδια απόσυρση της ρωσικής Gazprom, δείχνει ότι η πορεία προς την σταθεροποίηση δεν θα είναι σύντομη ούτε ανεμπόδιστη. Εξωγενείς παράγοντες, καθοριζόμενοι από διεθνή οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα, υπεισέρχονται διαρκώς στη διευθέτηση του ελληνικού προβήματος, και επικαθορίζουν τις εξελίξεις, πέρα και ανεξάρτητα από την ιθαγενή βούληση. Ισως επειδή ακριβώς η ελληνική βούληση παραμένει ασαφής και ασθενής κατά τις διατυπώσεις της· ίσως επειδή η πολλαπλώς εξασθενημένη Ελλάδα αδυνατεί να επιβάλει όρους και διαπραγματευτικό πλαίσιο.
Στην περίπτωση της ΔΕΠΑ, λόγου χάριν, παρακολουθήσαμε ένα πολύμηνο σήριαλ πιέσεων από ισχυρούς διεθνείς παίκτες, για το πού θα καταλήξει η δημόσια επιχείρηση φυσικού αερίου. Οι Ρώσοι εκδήλωσαν ισχυρό ζωηρό ενδιαφέρον, υποσχόμενοι το υψηλότερο αντίτιμο και φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα· μάλιστα, στην Αθήνα ήρθε δύο φορές ο πρόεδρος της Gazprom για συνομιλίες με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Παράλληλα όμως γνωρίζαμε ότι ΗΠΑ συμβούλευαν πιεστικά να μην εξαρτηθεί η Ελλάδα αποκλειστικά από τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό. Γνωρίζαμε επίσης ότι η οιονεί διακρατική συμφωνία Ελλάδος-Ρωσίας μπορεί να προσέκρουε σε εμπόδια της κοινοτικής νομοθεσίας. Εντέλει, για όλους αυτούς τους έκδηλους και τους άδηλους λόγους, η πολυαναμενόμενη μεγάλη ιδιωτικοποίηση, με αγοραστή ξένο επενδυτή, δεν πραγματοποιήθηκε. Οι Ρώσοι αποσύρθηκαν και από τη ΔΕΣΦΑ, όπου απομένει μόνο η προσφορά της αζέρικης εταιρείας.
Ο αντίκτυπος είναι δυσμενής· αναστέλλει την καλλιεργούμενη αισιοδοξία για εισροή ξένων κεφαλαίων. Οι Ρώσοι δεν αγόρασαν το «καλό σενάριο» της ελληνικής οικονομίας, ίσως για τους ίδιους λόγους που δεν αγόρασαν το χρέος της Κύπρου: γιατί οι πωλητές φάνηκαν απρόθυμοι ή αδύναμοι να συμφωνήσουν με όσα, υπερβολικά πιθανόν, ζητάει η Μόσχα.
Η ιδιωτικοποίηση θα επαναπροκηρυχθεί. Δεν γνωρίζουμε όμως αν θα εμφανιστούν πάλι συμφέρουσες προτάσεις από σοβαρούς ξένους επενδυτές· η πρώτη αυτή αποτυχία, συνοδευόμενη από την εντεινόμενη πίεση της τρόικας για εσπευσμένη αύξηση εσόδων, πιθανόν να επιφέρει ταπείνωση των απαιτήσεων και των κριτηρίων. Πολύ περισσότερο που στο τραπέζι τώρα η τρόικα βάζει το χρηματοδοτικό κενό των 6 δισ., και βγάζει οριστικά τη μείωση του ΦΠΑ εστίασης.
Εν πάση περιπτώσει, αυτό που παρατηρούμε είναι ότι στα μεγάλα ντηλ η ελληνική κυβέρνηση κινείται με σχεδόν δεμένα χέρια: εξωγενείς παράγοντες ή και εσωτερικά λόμπι καθορίζουν την τελική έκβαση, ανεξάρτητα από τις κατεπείγουσες εθνικές ανάγκες. Το υπερφιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων προβλήθηκε αρχικά ως πηγή εσόδων 50 δισ., υποβαθμίστηκε σε ολίγα δισ., και τώρα όχι μόνο καρκινοβατεί, αλλά φαίνεται ότι δεν καταφέρνει να εξυπηρετήσει ούτε καν το βραχυπρόθεσμο εθνικό συμφέρον. Διαπιστώνεται και πάλι έλλειμμα στρατηγικής: το Greecovery δεν μπορεί να έλθει με έξωθεν υποδείξεις, εγχώριους συμβιβασμούς και συνταγές Ελληνοσύρων μάγων.
Στην περίπτωση της ΔΕΠΑ, λόγου χάριν, παρακολουθήσαμε ένα πολύμηνο σήριαλ πιέσεων από ισχυρούς διεθνείς παίκτες, για το πού θα καταλήξει η δημόσια επιχείρηση φυσικού αερίου. Οι Ρώσοι εκδήλωσαν ισχυρό ζωηρό ενδιαφέρον, υποσχόμενοι το υψηλότερο αντίτιμο και φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα· μάλιστα, στην Αθήνα ήρθε δύο φορές ο πρόεδρος της Gazprom για συνομιλίες με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Παράλληλα όμως γνωρίζαμε ότι ΗΠΑ συμβούλευαν πιεστικά να μην εξαρτηθεί η Ελλάδα αποκλειστικά από τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό. Γνωρίζαμε επίσης ότι η οιονεί διακρατική συμφωνία Ελλάδος-Ρωσίας μπορεί να προσέκρουε σε εμπόδια της κοινοτικής νομοθεσίας. Εντέλει, για όλους αυτούς τους έκδηλους και τους άδηλους λόγους, η πολυαναμενόμενη μεγάλη ιδιωτικοποίηση, με αγοραστή ξένο επενδυτή, δεν πραγματοποιήθηκε. Οι Ρώσοι αποσύρθηκαν και από τη ΔΕΣΦΑ, όπου απομένει μόνο η προσφορά της αζέρικης εταιρείας.
Ο αντίκτυπος είναι δυσμενής· αναστέλλει την καλλιεργούμενη αισιοδοξία για εισροή ξένων κεφαλαίων. Οι Ρώσοι δεν αγόρασαν το «καλό σενάριο» της ελληνικής οικονομίας, ίσως για τους ίδιους λόγους που δεν αγόρασαν το χρέος της Κύπρου: γιατί οι πωλητές φάνηκαν απρόθυμοι ή αδύναμοι να συμφωνήσουν με όσα, υπερβολικά πιθανόν, ζητάει η Μόσχα.
Η ιδιωτικοποίηση θα επαναπροκηρυχθεί. Δεν γνωρίζουμε όμως αν θα εμφανιστούν πάλι συμφέρουσες προτάσεις από σοβαρούς ξένους επενδυτές· η πρώτη αυτή αποτυχία, συνοδευόμενη από την εντεινόμενη πίεση της τρόικας για εσπευσμένη αύξηση εσόδων, πιθανόν να επιφέρει ταπείνωση των απαιτήσεων και των κριτηρίων. Πολύ περισσότερο που στο τραπέζι τώρα η τρόικα βάζει το χρηματοδοτικό κενό των 6 δισ., και βγάζει οριστικά τη μείωση του ΦΠΑ εστίασης.
Εν πάση περιπτώσει, αυτό που παρατηρούμε είναι ότι στα μεγάλα ντηλ η ελληνική κυβέρνηση κινείται με σχεδόν δεμένα χέρια: εξωγενείς παράγοντες ή και εσωτερικά λόμπι καθορίζουν την τελική έκβαση, ανεξάρτητα από τις κατεπείγουσες εθνικές ανάγκες. Το υπερφιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων προβλήθηκε αρχικά ως πηγή εσόδων 50 δισ., υποβαθμίστηκε σε ολίγα δισ., και τώρα όχι μόνο καρκινοβατεί, αλλά φαίνεται ότι δεν καταφέρνει να εξυπηρετήσει ούτε καν το βραχυπρόθεσμο εθνικό συμφέρον. Διαπιστώνεται και πάλι έλλειμμα στρατηγικής: το Greecovery δεν μπορεί να έλθει με έξωθεν υποδείξεις, εγχώριους συμβιβασμούς και συνταγές Ελληνοσύρων μάγων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου